20 Άπρ 2024

Ο παλιός αιγυπτιακός κινηματογράφος αναβιώνει στην Αθήνα, μέσα από ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Καϊρινό θεατράνθρωπο Γιώργο Ιορδανίδη

Τρίτη, 10 Φεβρουαρίου ,2015

Από τον
ΑΝΤΩΝΗ
ΜΠΟΣΚΟΪΤΗ

Πέντε σχετικά σπάνιες αιγυπτιακές ταινίες θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το αθηναϊκό κοινό αυτή την εβδομάδα στο Μορφωτικό Κέντρο της Αιγυπτιακής Πρεσβείας, στο κέντρο, με ελεύθερη είσοδο. Το πρόγραμμα των προβολών επιμελήθηκε ο Πρέσβης της Αιγύπτου στην Ελλάδα,Ahmed Fouad El Bidewy, εν είδει αφιερώματος στον πολυπράγμονα Έλληνα καλλιτέχνη Γιώργο Ιορδανίδη, με αφορμή τη συμπλήρωση 10 χρόνων από το θάνατό του.

Βέβαια, ο Ιορδανίδης – πατέρας του σκηνοθέτη Γιάννη Ιορδανίδη -, είναι περισσότερο γνωστός για τη μεγάλη συμβολή του στην ίδρυση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος το 1961 και λιγότερο για τη σχέση του με την Αίγυπτο.

Αλήθεια είναι, όμως, πως ως Έλληνας της Αιγύπτου εμφανίστηκε σε σημαντικές ταινίες του παλιού αιγυπτιακού κινηματογράφου δίπλα σε μεγάλους σταρ, ενώ συνεργάστηκε και με δικούς μας σκηνοθέτες που γύρισαν εκεί ορισμένες ελληνικές ταινίες. Όλα αυτά μέχρι την οριστική εγκατάσταση του στην Ελλάδα και τη θητεία του, όπως είπαμε, στο ΚΘΒΕ. Ποιος ήταν λοιπόν ο Γιώργος Ιορδανίδης που τον τιμάει σήμερα η Αιγυπτιακή Πρεσβεία, 94 χρόνια από τη γέννηση του και μία 10ετία από το θάνατο του;

Πέραν του αιγυπτιακού κινηματογράφου, τον Γιώργο Ιορδανίδη τίμησαν και Έλληνες σκηνοθέτες σαν τον Μιχάλη Κακογιάννη και τον Αλέκο Σακελλάριο, που τότε γύρισαν τις ταινίες τους στα στούντιο του Καΐρου.

Γεννήθηκε το 1921 στη Μικρά Ασία, αλλά μεγάλωσε στην Αίγυπτο, όπου διέφυγε η οικογένεια του μετά την καταστροφή της Σμύρνης. Ως παιδί – ταλέντο έκανε το σκηνικό του ντεμπούτο το 1927, σε ηλικία μόλις 6 ετών. Τα επόμενα χρόνια μαθήτευσε κοντά στον σπουδαίο Αιγύπτιο κωμικό ηθοποιό Naguib el-Rihani (1889 – 1949), ο οποίος τον έμπασε στο θεατρικό και αργότερα στο κινηματογραφικό κύκλωμα του Καΐρου της εποχής. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1940 ο Ιορδανίδης ανέπτυξε πλούσια θεατρική δραστηριότητα με ελληνικό θίασο που δούλεψε για μια 20ετία στην Αίγυπτο, εδραιώνοντας στην ουσία το θέατρο του εκεί απόδημου ελληνισμού.

Ταυτόχρονα και με την ίδια ένταση εμφανίστηκε στον κινηματογράφο, κυρίως σε αιγυπτιακές κωμωδίες και μελοδράματα, συνεργαζόμενος ωστόσο με τους καλύτερους σκηνοθέτες: Μεταξύ άλλων, με τον Youssef Chahine (1926 – 2008) που έφτιαξε την καριέρα του μετέπειτα διεθνούς σταρ Omar Sharif, με τον Hassan al-Imam (1919 – 1988) στην ταινία του 1952 »Kas El-Azab (Το πικρό ποτήρι)» και με τον, παραγωγικό μέχρι το 1990, Hassan el-Seify στην περίφημη κωμωδία του 1959, »Hassan wa Marika (Ο Χασάν και η Μαρίκα)».

Στην τελευταία εμφανίστηκε στο πλευρό του »Αιγύπτιου Fernandel», Ismail Yassin (1912 – 1972), του κωμικού ηθοποιού με το χαρακτηριστικό μεγάλο στόμα. Ο Γιώργος Ιορδανίδης έπαιξε επίσης μαζί με τη γνωστή Αιγύπτια ηθοποιό της εποχής, Magda (1931 – ), στην ταινία »Djamilah» που γύρισε ο Youssef Chahine το 1958.

Υπάρχει όμως και η συμμετοχή του Ιορδανίδη σε ακόμη μία αιγυπτιακή ταινία, το »Ehna el talamza (Εμείς οι σπουδαστές)», που είχε πρωταγωνιστή τον νεαρό Omar Sharif, που παραδόξως δεν βρίσκεται καμία πληροφορία στο διαδίκτυο γι’αυτήν – ούτε καν στη φιλμογραφία του Sharif – και που εγώ είχα την τύχη να δω πριν από 18 χρόνια στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Kelibia στην Τυνησία.

Το εν λόγω φιλμ, εξαιρουμένου του ηθικοπλαστικού τέλους του που θύμιζε πολύ αντίστοιχες ελληνικές ταινίες, είχε νεορεαλιστικό χαρακτήρα και μια παζολινική αίσθηση, που με έκανε τότε να το θεωρήσω κάτι μεταξύ »Mamma Roma» και »Μαγική Πόλη», την πρώτη ταινία του Κούνδουρου.

Ευτυχώς και περιέργως υπάρχει η ταινία ολόκληρη στο youtube κι έτσι μπορούμε να δούμε τον Γιώργο Ιορδανίδη στο ρόλο του μαγαζάτορα που βρίσκει το θάνατο από τα χέρια του Shukri Sarhan υπό το τρομαγμένο βλέμμα του Omar Sharif – η σκηνή στο 52′, 20». Κι αν δεν ξανάπαιξε δίπλα στον Sharif, με τον σπουδαίο Αιγύπτιο ηθοποιό Shukri Sarhan (1925 – 1997), ο Ιορδανίδης είχε συνεργαστεί πρώτη φορά δυο χρόνια πριν, στο διάσημο φιλμ »Port Saint» (1957) του Ezel din Soulfikar.

Πέραν όμως του αιγυπτιακού κινηματογράφου, τον Γιώργο Ιορδανίδη τίμησαν και Έλληνες σκηνοθέτες σαν τον Μιχάλη Κακογιάννη και τον Αλέκο Σακελλάριο, που τότε γύρισαν τις ταινίες τους στα στούντιο του Καΐρου. Έτσι, συμμετείχε στο »Κυριακάτικο ξύπνημα» (1954) του Κακογιάννη με το δίδυμο Λαμπέτη – Χορν, ενώ με τον Σακελλάριο δούλεψε σε τρεις κλασικές κωμωδίες με το άλλο δίδυμο των Λογοθετίδη – Λυβικού: »Ένα βότσαλο στη λίμνη» (1952), »Σάντα Τσικίτα» (1953) και »Δεσποινίς ετών 39» (1954).

Η κινηματογραφική καριέρα του Γιώργου Ιορδανίδη έληξε το 1961, σε ηλικία 40 ετών, με τον επαναπατρισμό του, την εγκατάσταση του στη Θεσσαλονίκη και την εμπλοκή του με τη σύσταση του ΚΘΒΕ, με πρόεδρο τον Γιώργο Θεοτοκά και γενικό διευθυντή τον Σωκράτη Καραντινό. Υπηρέτησε το θέατρο ως γραμματέας του ΚΘΒΕ για τα επόμενα 25 χρόνια, ως διευθυντής της δραματικής σχολής του, ως καθηγητής ιστορίας θεάτρου και υποκριτικής, αλλά και ως σκηνοθέτης σε πολλά έργα κλασικού και σύγχρονου ρεπερτορίου. Στη ζωή του τιμήθηκε με πολλά μετάλλια για την προσφορά του στον πολιτισμό με κορυφαίο, ένα χρόνο πριν έρθει στην Ελλάδα, τον Χρυσό Σταυρό Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου από το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας. Έφυγε στις 22 Ιουνίου του 2005, σε ηλικία 84 ετών, και κηδεύτηκε λίγες μέρες μετά από το Α΄Νεκροταφείο.

Το πρόγραμμα των επόμενων προβολών είναι το εξής:
Τρίτη 10/2: Ehna el talamza (ελλην. τίτλος »Εμείς οι σπουδαστές») (1959) του Atef Salem
Τετάρτη 11/2: Sahr el asal Bassal (ελλην. τίτλος »Ο μήνας του μέλιτος») (1960) του Isa Karama
Πέμπτη 12/2: Kas El-Azab (ελλην. τίτλος »Το πικρό ποτήρι») (1950) του Hassan al-Imam
Παρασκευή 13/2: Port Saint (ελλην. τίτλος »Πορτ -Σάιντ») (1957) του Ezel din Soulfikar
Όλες οι προβολές θα πραγματοποιηθούν στο Μορφωτικό Κέντρο της Αιγυπτιακής Πρεσβείας (Πανεπιστημίου 6, τρίτος όροφος, τηλ. 210-3632824) με ώρα έναρξης τις 18.00 και με ελεύθερη είσοδο. Το αφιέρωμα θα επαναληφθεί τον Μάρτιο στην Αίγυπτο από την Ελληνική Κοινότητα Καΐρου.
Πηγή: lifo.gr