Η ιστορία των Λημνιών της Αιγύπτου: ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού
Οι Λημνιοί της Αιγύπτου: ένα κομμάτι του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού, που παραμένει ακόμη δυνατό. Δεν αποτελούν οργανωμένο σωματείο, αλλά η ιστορία τους είναι σημαντική στο πέρασμα του χρόνου.
ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΛΗΜΝΙΑΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΝΕΙΛΟΥ
Η κύρια επιχειρηματική δραστηριότητα των Λημνιών της Αιγύπτου ήταν η κατεργασία και το εμπόριο του βαμβακιού. Ορισμένοι δούλεψαν στη διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ και πολλοί άνοιγαν καφενεία ή ζαχαροπλαστεία. Το 19ο αιώνα, οι ευκαιρίες ήταν πολλές και αρκετοί απέκτησαν τεράστιες περιουσίες, επιδεικνύοντας αξιοθαύμαστο επιχειρηματικό δαιμόνιο, παρά το ότι ήταν σχεδόν αγράμματοι.
Πολλοί από αυτούς διοχέτευσαν ένα μέρος των εισοδημάτων τους σε δημόσια έργα στη Λήμνο, κυρίως στην εκπαίδευση και στην ανέγερση ναών αλλά και σε έργα ύδρευσης, οδοποιίας, στην περίθαλψη κλπ.
Η γνώμη τους ήταν σεβαστή, διότι η τύχη κάθε προσπάθειας για την πραγματοποίηση ενός κοινωφελούς έργου εξαρτιόταν απόλυτα από το αν θα χρηματοδοτηθεί από κάποιον εύπορο αιγυπτιώτη ή από τη Λημνιακή Αδελφότητα. Δεν είναι τυχαίο, πως όλες οι σοβαρές αποφάσεις, η ψήφιση των κοινοτικών κανονισμών, η ίδρυση σχολείων κλπ., λαμβάνονταν το καλοκαίρι, παρουσία των αιγυπτιωτών, διότι χωρίς τη συναίνεσή τους τα έργα δεν είχαν καμία τύχη.
Οι Λημνιοί της Αιγύπτου ένιωσαν από νωρίς την ανάγκη να συσπειρωθούν για να αλληλοβοηθηθούν αλλά και να βοηθήσουν πιο οργανωμένα και αποτελεσματικά την πατρίδα τους. Από το 1870 αναφέρονται διάφορα βραχύβια οργανωτικά σχήματα, από τα οποία το 1886 προέκυψε η Λημνιακή Αδελφότητα στην Αλεξάνδρεια.
Πρωτοπόροι της ίδρυσής της ήταν οι: Τζων Αντωνιάδης (ισόβιος πρόεδρος ως το 1895), Παν. Πολυταρίδης, Ιω. Παντελίδης, Κων. Καραγεώργης και ο πρωτοπόρος δημοσιογράφος Νικόλαος Λήμνιος, εκδότης της εφ. Μεταρρύθμισις Αλεξανδρείας, η οποία ήταν η πρώτη σοβαρή ημερήσια εφημερίδα της Αιγύπτου και την οποία διαδέχθηκε ο πασίγνωστος Ταχυδρόμος γύρω στο 1900.
Ο SIR ΤΖΟΝ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ
Ο μέγας ευεργέτης της αιγυπτιακής ελληνικής παροικίας αλλά και της γενέτειράς του, της Λήμνου. Γεννήθηκε από φτωχή οικογένεια στον Κορνό Λήμνου, στις αρχές του προπερασμένου αιώνα (1818) και απεβίωσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1895, μεταξύ 28 Ιουνίου και 19 Σεπτεμβρίου. Τιμήθηκε με τον τίτλο του Sir από τη βασίλισσα Βικτωρία του Ηνωμένου Βασιλείου, διότι προσέφερε σημαντική βοήθεια στις μεταφορές και στην τροφοδοσία του βρετανικού στρατού κατά την εισβολή του στο Σουδάν και στη διεξαγωγή του Κριμαϊκού Πολέμου.
Ο λόγος για τον Ιωάννη Αντωνιάδη, ο οποίος μετανάστευσε πάμφτωχος στην Αίγυπτο το 1833, σε ηλικία μόλις 15 ετών. Εκεί αρχικά εργάστηκε ως λιμενεργάτης και έπειτα ως μικροέμπορος. Μέσα σε δέκα χρόνια είχε καταφέρει ν’ αποκτήσει μια μικρή περιουσία και να ξεκινήσει το κοινωφελές του έργο. Ήδη από το 1843 το όνομά του αναφέρεται ανάμεσα στους δωρητές του σχολείου και του νοσοκομείου της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας.
Πριν ακόμη γεννηθεί ο Ιωάννης Αντωνιάδης –στα τέλη του 18ου αιώνα– αναφέρεται ότι ο υποτελής στο Σουλτάνο Μεχμέτ Αλή Πασάς, ο οποίος καταγόταν από την Καβάλα, έγινε θανάσιμος εχθρός της Τουρκικής Αυτοκρατορίας. Εκδιώχθηκε από τον Σουλτάνο και κατέφυγε προσωρινά στο νησί της Λήμνου. Εκεί βρήκε καταφύγιο στο σπίτι ενός φτωχού χωρικού, του Αντωνίου Αντωνιάδη, πατέρα του Ιωάννη. Ο Αντώνιος Αντωνιάδης έκρυψε τον πασά στο χωριό Κάσπακας, βόρεια της Μύρινας, και στη συνέχεια τον φυγάδευσε στη Σμύρνη, απ’ όπου εκείνος διέφυγε στην Αίγυπτο. Αργότερα ο ίδιος (ο Μοχάμετ Άλι), κατάφερε να αποσπάσει την Αίγυπτο από την κυριαρχία της τουρκικής αυτοκρατορίας και το 1805 να καταλάβει το αξίωμα του Βαλή (αντιβασιλέα) της Αιγύπτου. Ο νέος ηγεμόνας της Αιγύπτου, Μεχμέτ Αλή, ο οποίος παλαιότερα είχε ευεργετηθεί από τον Αντώνιο Αντωνιάδη, θέλησε να ανταποδώσει στον υιό Αντωνιάδη που μετανάστευσε στην Αίγυπτο και τον υποστήριξε σθεναρά στα πρώτα του βήματα. Με την εύνοια του Μεχμέτ Αλή ο Ιωάννης Αντωνιάδης κατάφερε να γίνει επιφανές δημόσιο πρόσωπο στην Αίγυπτο και να μεγαλουργήσει.
(Στην φωτογραφία: Το Μέγαρο Αντωνιάδη στη Μύρινα Λήμνου, κτίριο του 19ου αιώνα, στο οποίο στεγάζεται η Μητρόπολη Λήμνου και το Εκκλησιαστικό Μουσείο)
Σχολιάστε