Γράφει ο

Δρ. Κωνσταντίνος Ηλίας Τσάνης

 

 

 

 

 

 

 

Η δραστηριότητα των Ελλήνων και των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό είναι ένα από τα σημεία τα οποία δεν έχουν ερευνηθεί και αναλυθεί, κατά κοινή ομολογία, επαρκώς. Συγκεκριμένα, πέρα από τις εκθέσεις του ΙΟΒΕ, σε εθνικό επίπεδο, σχετικά με τη διεθνή δραστηριότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, οι υπάρχουσες έρευνες σε επίπεδο διμερών σχέσεων, είναι μηδαμινές. Στα πλαίσια αυτής της έλλειψης, ο Δρ. Κωνσταντίνος Τσάνης, ο οποίος ζει και εργάζεται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Η.Α.Ε.), σε συνεργασία με ερευνητές από τα Πανεπιστήμια του Εδιμβούργου και St Andrews της Μεγάλης Βρετανίας, εκπόνησε έρευνα ευρείας κλίμακας (511 συμμετέχοντες, εργαζόμενοι-μεταξύ άλλων- σε 68 Ελληνικές επιχειρήσεις), μεταξύ του Μαρτίου και του Οκτωβρίου 2016, η οποία, περιληπτικά, παρουσιάζεται στις επόμενες παραγράφους.

 

 

 

 

Ένα μέγεθος, συνεχώς αυξανόμενο
Ο αριθμός των Ελλήνων που κατοικούν στα Εμιράτα δεν είναι γνωστός, διότι η Στατιστική Υπηρεσία των Η.Α.Ε. δεν δίνει στοιχεία στη δημοσιότητα.Βάσει εκτιμήσεων όμως διαφόρων Ελλήνων οι οποίοι ζούνε πολλά χρόνια στα Η.Α.Ε., ο αριθμός αυτός κυμαίνεται μεταξύ 9.000 και 10.000 ατόμων. Όσο αφορά στην έρευνα, από τους 511 συμμετέχοντες, το 45.4% ήταν άνδρες, και το 54.6% γυναίκες. Θεωρώντας το συγκεκριμένο δείγμα αντιπροσωπευτικό (βάσει της στατιστικής επιστήμης), όπως βλέπουμε και από τον πίνακα 1, η πλειονότητα των Ελλήνων που ζει στα Εμιράτα είναι μεταξύ 30-40 ετών (39.2%), με εκείνους που ανήκουν στην κατηγορία 40-50 να αντιπροσωπεύουν το 36%. Το 55.1% είναι άγαμοι, το 37.4% είναι έγγαμοι, και το 7.4% διαζευγμένοι.

 

 

 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το επίπεδο μόρφωσης καθώς και ο κλάδος στον οποίο εργάζονται οι Έλληνες που διαμένουν στα Η.Α.Ε.. Επιβεβαιώνοντας τη γνωστή τάση που δείχνει τους Έλληνες που κατοικούν στο εξωτερικό να έχουν υψηλή μόρφωση, το 90,2% είναι κάτοχοι τουλάχιστον πανεπιστημιακών τίτλων. Πιο συγκεκριμένατο 52,6% έχει μεταπτυχιακό, το 30,6% πτυχίο πανεπιστημίου, και το 7,1% διδακτορικό. Παράλληλα, όπως φαίνεται και στον πίνακα 2, οι πλειονότητα των Ελλήνων κατοίκων στα Η.Α.Ε. εργάζεται στον κατασκευαστικό κλάδο (26,9%), με τα ποσοστά εκείνων που εργάζονται στον τουρισμό (13,2%), την εκπαίδευση (8,4%), το εμπόριο (8,4%), και τον ευρύτερο τομέα των υπηρεσιών (7,2%) να είναι επίσης υψηλό. Εξίσου σημαντική στα Η.Α.Ε. είναι και η παρουσία των Ελληνικών επιχειρήσεων (βάσει ιδιοκτησίας). Όπως και στην περίπτωση των Ελλήνων κατοίκων, ο αριθμός τους δεν είναι ακριβής. Βάσει υπολογισμών όμως, ο αριθμός αυτός ανέρχεται σε 300, με την πλειονότητα των επιχειρήσεων να δραστηριοποιούνται στους κλάδους των τροφίμων, της Ναυτιλίας, των ειδών ένδυσης (συγκεκριμένα, γούνες), τον κλάδο των κατασκευών, και τον τουρισμό. Να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι από τους 511 συμμετέχοντες, οι 108 εργάζονται σε 68 Ελληνικές επιχειρήσεις. Σε επίπεδο τρόπου διείσδυσης σε αυτή την αγορά, όπως φαίνεται και από τον πίνακα 3, το 41,7% των επιχειρήσεων εισήλθε μέσω της δημιουργίας αυτόνομης επιχειρήσεως, ενώ το 44,4% μέσω δημιουργίας κοινής επιχείρησης. Οι λόγοι για τους οποίους επεδίωξαν την είσοδο τους σε αυτή την αγορά οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι εξίσου ενδιαφέροντες. Συγκεκριμένα, το 33,9% το έκανε για να «επιδιώξει υψηλότερες πωλήσεις». Το 14,1% το έκανε διότι παρέχει ένα εξειδικευμένο «μοναδικό προϊόν» σε αυτή την αγορά, το 13,8% λόγω κορεσμού της αγοράς της Ελλάδος, ενώ το 11,2% το έκανε ως μέρος μίας ευρύτερης στρατηγικής για διείσδυση σε νέες αγορές. Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση μπορεί να φαίνεται ιδιαίτερα λεπτομερειακή, διότι προέρχεται από ακαδημαϊκή βιβλιογραφία που εστιάζει στις εταιρικές στρατηγικές διεθνοποίησης. Έχοντας παρουσιάσει κάποια ποσοτικά δεδομένο για την παρουσία των επιχειρήσεων στα Η.Α.Ε., στις επόμενες παραγράφους αναλύουμε κάποια ποιοτικά στοιχεία για τους σημαντικότερους κλάδους σε επίπεδο διμερών σχέσεων, σε όρους ετήσιου κύκλου εργασιών.

 

 

 

 

Τρόφιμα

 

 

 

 

Οι εξαγωγές τροφίμων, ως γνωστόν, αποτελούν ένα από τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας μας. Σε αυτό το πλαίσιο, πολλές επιχειρήσεις έχουν εστιάσει σε αυτό τον κλάδο, έχοντας εστιάσει σε παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων (φέτα, ελαιόλαδο πολυτελείας), σε παραγωγή κατεψυγμένων, καθώς και σε εξαγωγές φρούτων και λαχανικών. Όπως συμβαίνει και σε άλλες αγορές, το υψηλό κόστος παραγωγής αυτών των προϊόντων τα καθιστά μη ανταγωνιστικά. Παράλληλα, η «υγιεινή διατροφή» είναι ακόμα σε πρώιμα στάδια, όσο αφορά στους Άραβες καταναλωτές, αφήνοντας ένα πολύ μικρό μερίδιο αγοράς στις εταιρείες που εστιάζουν σε αυτό τον κλάδο.

 

 

 

 

 

 

Ναυτιλία

 

 

 

 

 

Όπως είναι επόμενο, η Ναυτιλία έχει ιδιαίτερη δυναμική παρουσία και στα Εμιράτα, τα οποία έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε ένα από τα πιο σημαντικά ναυτιλιακά κέντρα παγκοσμίως. Συγκεκριμένα, η παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μεγάλη και στη Fujairah, όπου είναι το κέντρο για τις ναυτιλιακές που εστιάζουν σε μεταφορές πετρελαιοειδών, καθώς στο Ντουμπάι στο Jebel Ali, το οποίο είναι το κέντρο για τα εμπορικά πλοία. Οι πρώτοι Έλληνες ήρθαν στη Fujairah περίπου 25 χρόνια πριν, ενώ αυτή τη στιγμή περίπου 100 οικογένειες ζουν και εργάζονται σε εταιρείες εκεί. Παράλληλα, σχεδόν όλες οι μεγάλες ελληνικές ναυτιλιακές έχουν παρουσία, είτε ευθέως (με θυγατρική), είτε μέσω αντιπροσώπων τους. Οι εκπρόσωποι του κλάδου πιστεύουν ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης, και αναμένουν το Maritime City να αναδειχθεί στο πιο σημαντικό παγκόσμιο κέντρο, σε αξία συναλλαγών, μεταξύ Ευρώπης, Μέσης Ανατολής, και Αφρικής.

 

 

 

 

 

Είδη ένδυσης (γούνες)

 

 

 

 

 

Τα είδη ένδυσης, και συγκεκριμένα οι γούνες, έχουν ιδιαίτερη σημασία, όσο αφορά το επίπεδο διμερών οικονομικών συναλλαγών Ελλάδας και Η.Α.Ε. Συγκεκριμένα, τα έτη 2008-2013 αποτελούσαν το 20%-30% του ετήσιου εμπορικού όγκου συναλλαγών. Οι καταναλωτές ήταν κυρίως Ρώσοι, οποίοι ως γνωστόν, λατρεύουν τις γούνες, και δεν διστάζουν να χαλάσουν υψηλά ποσά για τις αγορές τους. Επειδή όμως η χώρα έχει χτυπηθεί από οικονομική κρίση, τα τελευταία χρόνια, η αξία των συναλλαγών έχει μειωθεί κατά 80%.

 

 

 

 

 

 

Επεξεργασία Πετρελαιοειδών

 

 

 

 

 

Ένας από τους κλάδους που έχει παρουσιάσει ιδιαίτερη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια έχει να κάνει με την επεξεργασία πετρελαιοειδών. Ο συγκεκριμένος κλάδος αναφέρεται στην επεξεργασία προϊόντων πετρελαίου στην Ελλάδα, τα μετά μεταφέρονται πίσω στα Η.Α.Ε., για να προωθηθούν περαιτέρω στις παγκόσμιες αγορές. Ο συγκεκριμένος κλάδος έχει παρουσιάσει ιδιαίτερη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, φτάνοντας στο 30%-35% των ετήσιων διμερών συναλλαγών. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω του ότι δεν υπάρχουν πολλές διαθέσιμες μονάδες επεξεργασίας πετρελαϊκών προϊόντων στην γύρω περιοχές, σε συνδυασμό με την αργούσα δυναμικότητα των υπάρχοντών μονάδων στην Ελλάδα.

 

 

 

Όπως αναλύθηκε στις προηγούμενες παραγράφους, το Ελληνικό στοιχείο έχει έντονη παρουσία στα Εμιράτα. Η γεωγραφική τοποθεσία των Εμιράτων, καθώς και τα σχετικά κοινά χαρακτηριστικά σε επίπεδο κουλτούρας, κάνουν ξεκάθαρες τις ευκαιρίες που υπάρχουν για περαιτέρω ανάπτυξη, ιδιαίτερα αυτή την εποχή, όπου η ανάγκη για εξωστρέφεια είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Αυτό το οποίο απομένει είναι η ανάπτυξη σταθερών σχέσεων σε επίπεδο κρατών, έτσι να υπάρχουν γερά θεμέλια να στηρίζουν το επιχειρείν.