Ιφιγένεια Μωραϊτίνη – Πατριαρχέα*

Η επιστολική ψήφος είναι ο μπαλαντέρ των εκλογών, πέραν των πρακτικών ερωτήσεων που τίθενται. Και να το γιατί: 

Σε όλες τις προηγούμενες εκλογές, οι ψηφοφόροι που ζούσαν εκτός της εκλογικής τους έδρας έπρεπε να ταξιδέψουν για να ψηφίσουν, δηλαδή να πάρουν 1-2 μέρες άδεια, αν την έδινε ο εργοδότης. 

Εντός Ελλάδος ήδη, πολλοί δεν τα κατάφερναν. Αλλά για τους Έλληνες ψηφοφόρους του εξωτερικού, το θέμα αυτό είχα τραγικές διαστάσεις, και χειρότερες ακόμα συνέπειες. 

Μέχρι και το 2000, όλοι ήξεραν ότι κόμματα ναύλωναν ολόκληρα αεροπλάνα για να μεταφέρουν τους δικούς τους ψηφοφόρους δωρεάν. Σιγά σιγά, τα πράγματα άλλαξαν, και άρχισαν να προσφέρουν φθηνά εισιτήρια. Μετά, φτηνούτσικα. 

Στην πράξη όμως, οι περισσότεροι Έλληνες του εξωτερικού δεν μπορούσαν να πάρουν άδεια, εκτός αν ζούσαν σε διαχειρίσιμη αεροπορική απόσταση. Μερικοί από τους 500.000 Έλληνες της Γερμανίας σίγουρα ψήφισαν σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Αλλά το 1,5 εκατομμύριο Έλληνες στην Αυστραλία ή τις ΗΠΑ αντίστοιχα; Αμφίβολο. Το πολύ μια χούφτα να συνδύαζε τις εκλογές με τις οικογενειακές διακοπές και να ερχόταν. Στις τελευταίες εκλογές, όπου θεωρητικά μπορούσαν να ψηφίσουν από το εξωτερικό, οι δυσκολίες στην εγγραφή αλλά και στην πρόσβαση είχαν το αποτέλεσμα μόνο 17,365 Έλληνες ανά τον κόσμο να καταφέρουν να ψηφίσουν, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΣ.

Επομένως, το ζήτημα μπορεί πολλοί να το θεωρούν ασήμαντο. Στο κάτω κάτω, το επιχείρημα ότι αφού ζεις στο εξωτερικό, τί σε νοιάζει ποιος θα κυβερνήσει, το έχουμε ακούσει όλοι. Έχει όμως σοβαρές επιπτώσεις. 

Όταν κάποιος δεν ψηφίζει στις εκλογές, οι εν δυνάμει κυβερνήσεις της Ελλάδας απλά δεν έχουν κανέναν λόγο να τον υπολογίζουν. Και αυτό έχει άμεσες και πρακτικές συνέπειες για τον ευάλωτο πληθυσμό Ελλήνων μεταναστών: 

Στο Βερολίνο, για παράδειγμα, όταν η κρίση έδιωχνε τα νέα ζευγάρια και τις οικογένειες, το Γερμανοελληνικό ευρωπαϊκό δημοτικό σχολείο «Όμηρος» έκλεισε τις πόρτες του. Από τότε έγινε ένα απλό Γερμανικό δημοτικό. Συγχρόνως, αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί από σχολεία της διασποράς ανέφεραν ότι είχαν δυσκολίες να ασφαλιστούν στην χώρα κατοικίας τους, ενώ οι εγκαταστάσεις και βασικές υπηρεσίες όπως καθαριότητα, δύσκολα εξασφαλιζόντουσαν. Το εκπαιδευτικό της Διασποράς, το κράτος το «έλυσε» αφήνοντάς το στην… Εκκλησία. Παλιό το κόλπο: το είχαν κάνει και οι Γάλλοι το 1890. 

Η παιδεία είναι ίσως από τα πιο σοβαρά προβλήματα του απόδημου Ελληνισμού, αλλά δυστυχώς, υπάρχουν και πιο βασικά. Συγκεκριμένα, τα προξενεία, που ανά τον κόσμο υποφέρουν από χρόνια υποστελέχωση. Στη Μελβούρνη σήμερα, το ελληνικό προξενείο φέρεται να έχει συνολικά 4 υπαλλήλους, για έως και 250.000 Έλληνες που χρειάζονται τις συνήθεις υπηρεσίες -διαβατήρια, πληρεξούσια και ούτω καθεξής. Ο χρόνος αναμονής για ένα ραντεβού για διαβατήριο είναι 6 μήνες, ενώ το ίδιο το διαβατήριο είναι, λέγεται, 2 χρόνια; Για να είμαστε δίκαιοι, θα μπορούσε να είναι χειρότερα: στη Νέα Ζηλανδία, το Προξενείο έκλεισε. Οι Έλληνες εκεί πρέπει να πάρουν ραντεβού στην προαναφερθείσα Μελβούρνη, όπου θα πάνε αεροπορικά….

Η Διασπορά είναι βέβαια συνηθισμένη σε αυτή την αντιμετώπιση για την οποία, θέλουμε να σημειώσουμε, δεν φταίνε οι ίδιες οι προξενικές αρχές. Οι ίδιοι υπάλληλοι προξενείων πρέπει καθημερινά να υποδέχονται ένα οργισμένο κοινό. Δεν είναι χθεσινό το πρόβλημα. Αλλά φέτος, και για πρώτη φορά, οι Έλληνες του εξωτερικού υποτίθεται ότι θα ψηφίσουν επιστολικά. Και το βασικό ερώτημα που θα πρέπει να απασχολήσει όλο τον κόσμο είναι: έχουν συνηθίσει τόσο πολύ σε αυτή την αντιμετώπιση που θα αδιαφορήσουν για τις εκλογές, ή θα ψηφίσουν με όλη την οργή, τον πόνο και την αγανάκτηση τους; Αν συμβεί το δεύτερο, η Διασπορά θα είναι ο Μπαλαντέρ των Ευρωεκλογών.

*Διεθνολόγος, Μέλος του Δ Σ της Ελληνικής Κοινότητας Βερολίνου, Αντιπρόεδρος του Συλλόγου “Hephaestus Wien”