Βασίλης Α. Πουλαρίκας

82 χρόνια μετρά φέτος η κλεψύδρα της ιστορικής μνήμης, με την ατελείωτη έρημο του Ελ Αλαμέιν να κρατά ως πολύτιμο θησαυρό της οικουμενικής μας κληρονομιάς τις πολεμικές ιαχές, το βίωμα του θανάτου, αλλά και τον πόθο για την λευτεριά των χιλιάδων ηρωικών στρατιωτών μας που ρίχτηκαν στην μάχη στο πλευρό των συμμαχικών δυνάμεων καταφέρνοντας την πρώτη ουσιαστική νίκη κατά του Άξονα. Η γενναία τους αυτοθυσία υποχρέωσε τους Γερμανούς να εγκαταλείψουν την Αφρική και τις μεγαλεπήβολες βλέψεις τους για τον έλεγχο της Διώρυγας του Σουέζ, αλλά και όλων των καρποφόρων πετρελαϊκών  κοιτασμάτων της Μέσης Ανατολής.

Ένας δρόμος στο Ελ Αλαμέιν χωρίζει σήμερα την ιστορία που γράφτηκε με αίμα στις μάχες της ερήμου, πριν από οκτώ δεκαετίες. Από την μία μεριά τα Συμμαχικά Πολεμικά Μνημεία με τους χιλιάδες νεκρούς χαραγμένους στις μαρμάρινες πλάκες τους, αναμεσά τους και οι Έλληνες και οι Κύπριοι πεσόντες, και από την άλλη μεριά του δρόμου, το Γερμανικό και το Ιταλικό Μνημείο να στέκουν ως περίτρανη απόδειξη της ανθρώπινης θηριωδίας, που όμως δεν λέει επ’ ουδενί να μας διδάξει το αναγκαίο μήνυμα της ειρήνης και της συναδέλφωσης των ανθρώπων, προβάλλοντας αδιάλειπτα στις μέρες μας την σκοτεινή πλευρά της ύπαρξής μας.

Σε ένα κομμάτι αυτής της αχανούς ερήμου, στο Ελληνικό Κενοτάφιο, κυματίζει μέρα νύχτα η γαλανόλευκη και κάθε χρόνο, με άφατη συγκίνηση και δέος τιμούμε ως Έλληνες και Κύπριοι την μνήμη των ηρώων μας, αλλά και όλων των πεσόντων που θυσιάστηκαν στις καθοριστικές αυτές μάχες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Το Σάββατο 19 Οκτωβρίου σε μια συγκινητική τελετή στο Ελληνικό Μνημείο τιμήσαμε τον ηρωισμό των 5500 στρατιωτών της 1^ης Ελληνικής Ταξιαρχίας εκ των οποίων το ένα πέμπτο της ήταν Αιγυπτιώτες Έλληνες. Μεταφέραμε όμως στον φορτισμένο συναισθηματικά αυτό τόπο, για ακόμα μια χρονιά με την παρουσία μας και το μήνυμα, αλλά και την αναγκαιότητα της ειρήνης, διατρανώνοντας όμως παράλληλα και την πεποίθηση μας, ότι θα ακολουθήσουμε το παράδειγμά των προγόνων μας, αν η ιστορία επαναληφθεί.

Η τελετή μνήμης και το Προσκλητήριο των νεκρών

Ο έχων το γενικό πρόσταγμα Έλληνας Ακόλουθος Άμυνας Πλοίαρχος ΠΝ κ. Μιχάλης Τσιλιγκάκης σήμανε στις 12 και μισή το μεσημέρι την έναρξη της εκδήλωσης τιμής και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μπουζουμπούρας- Μπουρούντι Ισαάκ τέλεσε την επιμνημόσυνη δέηση στην μνήμη των πεσόντων στρατιωτών μας με την αρωγή των Αφρικανών μαθητών της Πατριαρχικής Σχολής Άγιος Αθανάσιος της Αλεξάνδρειας.

Στην συνέχεια ο Πλοίαρχος ΠΝ κ. Κώστας Βαρουξής, που αποτελεί στην Αλεξάνδρεια τον σύνδεσμο μεταξύ του Ελληνικού και του Αιγυπτιακού Πολεμικού Ναυτικού, κάλεσε το προσκλητήριο των νεκρών αναφέροντας τα ονόματά και τους στρατιωτικούς βαθμούς των πεσόντων, στο άκουσμα των οποίων έντονη συγκίνηση κυρίευσε όλους τους παριστάμενους.

Ό Έλληνας Πρέσβης στην Αίγυπτο κ. Νικόλαος Παπαγεωργίου, αφού καλωσόρισε όλους τους παριστάμενους, εκφώνησε τον πανηγυρικό της ημέρας αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Βρισκόμαστε σήμερα σε αυτόν τον χώρο, να αποτίσουμε φόρο τιμής στα 89 άτομα που έχασαν την ζωή τους στην δεύτερη μάχη του Ελ Αλαμέιν. Την ώρα που διεξαγόταν η μάχη αυτή τον Οκτώβριο του 1942, η Ελλάδα βρισκόταν στο μέσον μιας κτηνώδους Ναζιστικής κατοχής. Οι Έλληνες προσπάθησαν και πάλεψαν έτσι ώστε τον Οκτώβριο του 1944 η Ναζιστική Κατοχή να λήξει. Πριν από λίγες μέρες στις 12 Οκτωβρίου εορτάσαμε την απελευθέρωση της Αθήνας, όταν η μισητή σβάστικα κατέβηκε από τον Ιερό βράχο της Ακρόπολής. Βρισκόμαστε σήμερα σε ένα κενοτάφιο, το οποίο γράφει, με την συμπυκνωμένη σοφία ενός επιγράμματος, το οποίο προσέφερε η Ελληνική Πολιτεία: «ου ένεκεν ζης και αποθανείν μη κατόκνει» και σημαίνει «μην διστάσεις να πεθάνεις για τον ίδιο σκοπό που αξίζει να ζεις».

Το κενοτάφιο αυτό συμβολοποιεί και ένα αρχαίο έθος των Ελλήνων. Την ηθική υποχρέωση να κλάψουν και να θάψουν τους νεκρούς τους με όλες τις πρέπουσες τιμές. Το ίδιο έκανε και η Αντιγόνη η ηρωίδα του Σοφοκλή, αψηφώντας τις άνωθεν εντολές. Το ίδιο αναφέρει με γλαφυρό τρόπο ο Μέγας Θουκυδίδης στην ιστορία του Πελοποννησιακού πολέμου, πριν δώσει «τον λόγο» στον Περικλή  να εκφωνήσει τον περίφημο Επιτάφιο Λόγο του. Το πρώτο έτος του Πελοπονησιακού πολέμου, γίνεται μια τελετή, με όλες τις τιμές, για να ταφούν οι νεκροί. Σε αυτήν την τελετή προβλέπεται «μία κλίνη κενή φέρεται εστρωμένη των αφανών» μας λέει ο Θουκυδίδης και είναι αφιερωμένη για όλους αυτούς τα οστά των οποίων δεν βρέθηκαν. Οι νεκροί του Αλ Αμέιν, κρατούν το ίδιο νήμα με εκείνους από τον Μαραθώνα, τις Θερμοπύλες, την Σαλαμίνα, τους νεκρούς από την έξοδο του Μεσολογγίου το 1826, τους νεκρούς από την Εθνική Αντίσταση των Ελλήνων εναντίων της Ναζιστικής Κατοχής, τους νεκρούς από την Κύπρο. Τους οφείλουμε αιώνια τιμή. Αιωνία τους η μνήμη.»

Ακολούθησε η ανάκρουση των εθνικών ύμνων της Ελλάδας και της Αιγύπτου και στην συνέχεια η τελετή κατάθεσης στεφάνων με τον Αντισμήναρχο κ. Κωνσταντίνο Πετρούλη να προΐσταται της τιμητικής τελετουργίας και τους μαθητές και τους Προσκόπους από το Κάιρο και την Αλεξάνδρεια να υψώνουν  με περηφάνια τις σημαίες του τιμητικού αγήματος.

Εκ μέρους της Ελληνικής πολιτείας κατέθεσε στεφάνι ο Έλληνας Πρέσβης κ. Νικόλαος Παπαγεωργίου. Ακολούθησε ο δήμαρχος της Μάρσα Ματρούχ, ο Έλληνας ΑΚ.ΑΜ Πλοίαρχος ΠΝ κ. Μιχάλης Τσιλιγκάκης εκπροσωπώντας τις Ένοπλες Δυνάμεις και το Υπουργείου Εθνικής Αμυνας, το οποίο ήταν και ο διοργανωτής της τελετής, η Πρέσβης της  Κυπριακής Δημοκρατίας κα Πόλλυ Ιωάννου και ο Ακόλουθος Άμυνας Συνταγματάρχης Μηχανικού κ. Κωνσταντίνος Χατζηκωστής, ο Πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Αίγυπτο κ. Κρίστιαν Μπέργκερ.

Την Ελληνική Κοινότητα Καΐρου εκπροσώπησε ο Κοινοτικός Επίτροπος κ. Ανδρέας Γιόσρι, ενώ στεφάνι κατέθεσε ο Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου κ. Αντώνης Καζαμίας και η κα Κωνσταντίνα Γεδεών εκπροσωπώντας τον Ελληνικό Ναυτικό Όμιλο Καΐρου και το  Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο Καΐρου.

Στεφάνι κατέθεσαν επίσης: ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ανδρέας Βαφειάδης, ο Αρχηγός των Προσκόπων του Καΐρου κ. Χρήστος Αντωνίου, ο Έφορος διοίκησης  των Προσκόπων Αλεξανδρείας κ. Άρης Μαρκοζάνης, η κα Ειρήνη Λιλίκα Θλιβίτου Πρόεδρος του Ε.Ν.Ο.Α και του Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων Πτολεμαίος Α’.

Τα Ελληνικά μας σχολεία στην Αίγυπτο εκπροσώπησε καταθέτοντας στεφάνι ο Συντονιστής Εκπαίδευσης Βορείου Αφρικής και Μέσης Ανατολής κ. Γιώργος Κοκορέλης.

Στην τελετή παρέστησαν επίσης ο νέος Γενικός Πρόξενος στο Κάιρο κ. Σιμεών Λιναρδάκης, ο Γενικός Πρόξενος στην Αλεξάνδρεια κ. Ιωάννης Πυργάκης, ο Προξενικός Λιμενάρχης του Πόρτ Σαΐντ Πλοίαρχος κ. Χρήστος Παπακωνσταντίνου.

Από την εκπαιδευτική μας κοινότητα παρέστησαν επίσης ο κ. Λάγιος Βασίλης από την Αχιλλοπούλειο, ο κ. Βασίλης Μπακούρος από την Αμπέτειο, η Πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων της Αχιλοπουλείου Σχολής κα Ράνια Μουσταφά Μόσχου καθώς και πλήθος εκπαιδευτικών και από τις δύο Σχολές. 

Στο Ελληνικό Στρατιωτικό Κοιμητήριο του Ελ Αλαμέιν κατέθεσαν στεφάνι τιμώντας την Ελλάδα και την συμμετοχή της στις μεγάλες μάχες εκπρόσωποι και στρατιωτικοί ακόλουθοι, από τις ΗΠΑ, την Πολωνία, το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία, την Ουγγαρία, την Βραζιλία, την Γαλλία, την Ολλανδία, ενώ παρέστη επίσης ο Δήμαρχος της Μάρσα Ματρούχ και υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί του Αιγυπτιακού στρατού.

Η τελετή ολοκληρώθηκε με τις καθιερωμένες αναμνηστικές φωτογραφίες και οι προσκεκλημένοι στην συνέχεια οδηγήθηκαν στον καλαίσθητο και ιδιαιτέρως φροντισμένο κήπο του Μνημείου, όπου απόλαυσαν τις γαστριμαργικές δημιουργίες από την κουζίνα του Ελληνικού Κέντρου Καΐρου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι την μετάφραση στην Αραβική γλώσσα πραγματοποίησε η κα Βέρα Τσαγλάκη, ενώ ο «Φάρος της Ομογένειας» μετέδιδε απευθείας όλη την τελετή, Πλάνα απο την εκδήλωση πήραν επίσης και κανάλια της Αιγυπτιακής Τηλεόρασης