Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

          Ο Πανταζής Βασσάνης – και όχι Παντελής – είχε γεννηθεί στην Πορταριά το 1830 από φτωχή οικογένεια. Το 1850 μετανάστευσε στην Αίγυπτο και εργάστηκε στις επιχειρήσεις των αδελφών Κασσαβέτη. Μετά το θάνατο τους εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Τάντα, όπου και επιδόθηκε σε εμπορικές και γεωργικές επιχειρήσεις, αποκτώντας σημαντική περιουσία. Φιλάνθρωπος και φιλόπατρις, όταν πέθανε το 1891 άφησε στο Ελληνικό Κράτος το 60% της περιουσίας του, ήτοι 48.000 αγγλικές λίρες, από τις οποίες τα 500.000 χρυσά φράγκα θα χρησιμοποιούνταν για την ανέγερση Ναυτικής Σχολής, ενώ με τους τόκους των υπολοίπων θα στέλνονταν οι καλύτεροι μαθητές της στο εξωτερικό για μετεκπαίδευση.

          Η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων άρχιζε να κτίζεται το 1901 και το 1905 δέχθηκε τους πρώτους μαθητές της. Όσο για το δεύτερο όρο της διαθήκης, το 1911 ρυθμίστηκαν τα προσόντα και ο τρόπος επιλογής, προσόντα που αναθεωρήθηκαν το 1938 για να μπορούν να στέλνονται στο εξωτερικό και μηχανικοί αξιωματικοί.

Ας σημειωθεί πως κατά τη διάρκεια του Β΄ π.π. και συγκεκριμένα από τον Οκτώβριο του 1942 ως το Μάρτιο του 1945 η Σχολή λειτούργησε στην Αλεξάνδρεια, σε δύο ενοικιαζόμενες επαύλεις επί της οδού Μάλικα Φαρίντα στην περιοχή Ζιζίνια, ένα δε γειτονικό οικόπεδο χρησιμοποιήθηκε ως γήπεδο αθλοπαιδιών. Προηγουμένως και για λίγους μήνες του 1942 η Σχολή λειτούργησε επί του θωρηκτού ¨Αβέρωφ¨ που ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της πόλης του Αλέξανδρου.

          Επίσης, για την ιστορία καταγράφεται πως το εκπαιδευτικό ιστιοφόρο ¨Άρης¨ (1927-28) που χρησιμοποίησε η Σχολή προήλθε κυρίως από κληροδότημα του επίσης Αιγυπτιώτη Γεωργίου Μηνιάκη ύψους 21.000 αγγλικών λιρών.

          Τώρα, μετά από χρονοβόρες προσπάθειες του Αρχηγείου Ναυτικού εντοπίστηκαν στην Αίγυπτο και μεταφέρθηκαν το 1971 στην Ελλάδα τα οστά του Πανταζή Βασσάνη, τα οποία και τοποθετήθηκαν στο κεντρικό κτίριο της Σχολής, κάτω από το άγαλμα του Μεγάλου αυτού Αιγυπτιώτη Ευεργέτη.

          Η αποκάλυψη του οστεοφυλακίου  έλαβε χώρα την 1/7/1972 και από το λόγο του τότε Διοικητή της Σχολής Πλοιάρχου Ιωάννη Φακίδη σταχυολογούμε τα εξής :

          […] ¨Την εποχήν εκείνην η αναγεννηθείσα πατρίς εστερείτο πόρων. Τα οικονομικά της ισχνά λόγω των εξωτερικών χρεών και των αλλεπαλήλων οικονομικών περιπετειών της, περιωρίζον την συμμετοχήν του κράτους εις δαπάνας τελείως απαραιτήτους και εις τομείς λίαν περιωρισμένους. Την αδυναμίαν του Κράτους να αντιμετωπίσει πολυδάπανα έργα κοινής ωφελείας εκάλυπτε δια δωρεών ο πατριωτισμός ευπόρων Ελλήνων. Έτσι, την ανάγκην αποκτήσεως μονίμου έδρας της Σχολής εκάλυψεν ο Π. Βασσάνης. […] Το όνομα του Βασσάνη περιελήφθη εις την διάλεκτον γενεών νέων δοκίμων, οι οποίοι χαριτολογούντες ωνόμαζον την Σχολήν ¨Βασσάνειον Ίδρυμα¨, όπου η λέξις ¨Βασσάνειον¨ έχει σχέση και με τον ευεργέτην, αλλά και με τα βάσανα των δοκίμων. Εις ένδειξιν ευγνωμοσύνης λοιπόν, το Ναυτικόν επέτυχε μετά πολλάς προσπαθείας την εξ Αιγύπτου μεταφοράν των οστών του αειμνήστου ευεργέτου εις την πατρώαν γην. Ως καταλληλότερος δε τόπος δια την τοποθέτησιν των επελέγη το κεντρικόν κτίριον της Σχολής, το οποίον περισσότερον παντός άλλου είναι δια τους αξιωματικούς του Ναυτικού σύμβολον συμπνοίας και συναδελφότητος, τας οποίας η κοινή εκπαίδευσις και συμβίωσις γεννά και διατηρεί μεταξύ των μελών παντός τακτικού σώματος¨.

Σημείωση : Η εξαιρετική σειρά εποχής του Alpha ¨Grand Hotel¨ έχει γυριστεί στη Βασσάνειο Ναυτική Σχολή.