Ένα ταξίδι μνήμης στην «Αμπέτειο» μιας άλλης γενιάς Αιγυπτιωτών
Βασίλης Α. Πουλαρίκας
Το Σάββατο 3 Φεβρουαρίου με πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματέως του Ιδρύματος Αμπέτ κας Ελένης Μαγγανά η γεραρά και ιστορική Αμπέτειος Ελληνική Σχολή στο Ντεμερτάς του Καΐρου άνοιξε τις πύλες της και υποδέχτηκε τους νεαρούς μαθητές της Αλιλλοπουλείου και της Αμπετείου Ελληνικής Σχολής της Ηλιούπολης του Καΐρου.
Η σημερινή επίσκεψη στην «παλιά Αμπέτειο», όπως την ονομάζουν στις μέρες μας οι περισσότεροι Αιγυπτιώτες, ήταν μια σχεδιασμένη από καιρό σχολική εκδρομή, με απώτερο εκπαιδευτικό στόχο να γνωρίσουν όλοι οι μαθητές των Ελληνόφωνων σχολείων της Παροικίας μας το κτήριο της Αμπετείου Σχολή όπου φοίτησαν οι γονείς, αλλά και οι παππούδες τους.
Τους μαθητές συνόδευαν οι Διευθυντές και οι εκπαιδευτικοί των δύο Ελληνικών Σχολών, καθώς και οι Κοινοτικοί Επίτροποι της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ.κ. Λεωνίδας Φοντριέ και Στέλιος Χαλκιάς.
Η σημερινή ημέρα ήταν ένα γοητευτικό ταξίδι μνήμης, και μια ανάγκη για μια βαθύτερη διασύνδεση στο εδώ και στο τώρα, των κομματιών του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού που η «ζαριά» του χρόνου, άλλα τα έριξε στο χθες και άλλα στο σήμερα.
Η Αμπέτειος Σχολή ιδρύθηκε τον 19ο αιώνα στο Κάιρο, την εποχή της μεγαλύτερης μετανάστευσης Ελλήνων από την μητροπολιτική Ελλάδα, με το κληροδότημα των αείμνηστων αδελφών Γεωργίου, Ανανία και Ραφαήλ Αμπέτ ―Ελλήνων την καταγωγή από την Συρία― οι οποίοι είχαν την διορατικότητα να θέσουν την Σχολή υπό την αιγίδα της παλαίφατης Μονής του Θεοβαδίστου Όρους Σινά, υποστηρίζοντας καίρια και αποτελεσματικά την μακρά παράδοση, αλλά και διάδοση της Ελληνικής μας Παιδείας.
Αρχικά η σχολή στεγάστηκε στο κέντρο του Καΐρου στο Χαμζάουι, κοντά στον Άγιο Νικόλαο. Στην συνέχεια στην οδό Φουάντ Α΄, για να μεταφερθεί το 1955 σε νέο, πληρέστερο κτιριακό συγκρότημα, που επισκεφτήκαμε το Σάββατο στην συνοικία Ντεμερντάς.
Εκεί παρέμεινε, μαζί με το αραβόφωνο τμήμα που ιδρύθηκε το 1876 μέχρι το σχολικό έτος 1994-95, οπότε το ελληνικό τμήμα μεταστεγάστηκε στην Ηλιούπολη, στο Σπετσεροπούλειο Μέγαρο, αφήνοντας ολόκληρο το συγκρότημα στο αραβόφωνο και στο νεοϊδρυθέν (1990) αγγλόφωνο τμήμα.
Γύρω στις εννέα και μισή το πρωί, τα λεωφορεία των Ελληνικών μας σχολείων πέρασαν την μεγάλη σιδερένια πύλη της Αμπετείου και δεκάδες χαρούμενα παιδιά ξεχύθηκαν στον προαύλιο χώρο. Μας υποδέχτηκαν η Γενική Γραμματέας του Ιδρύματος Αμπέτ κα Ελένη Μαγγανά, ο Αναπληρωτής Αντιπρόεδρος κ. Γιώργος Καλλίδης, ο Ταμίας κ. Αντώνης Διαμαντίδης, και ο Δικαίος της Μονής Σινά Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Πορφύριος.
Μικροί και μεγάλοι ακούσαμε με μεγάλη έκπληξη για πολλές ώρες τρυφερές μαθητικές ιστορίες και βουτήξαμε μέσα από την γλαφυρή αφήγηση και ξενάγηση σε ένα παρελθόν που αν και έχει ξεθωριάσει κρατάει το ισχυρό του αποτύπωμα και με κάθε ευκαιρία, όπως η σημερινή, το άρωμά του αναδύεται ευχάριστα.
Ακούσαμε για την ιστορία των φιλελλήνων Αδελφών Αμπέτ και την πορεία τους από την Συρία, στην Ελλάδα, όπου και πολιτογραφήθηκαν με επιλογή τους Έλληνες, για την ανάγκη τους να διαδώσουν την Ελληνική Παιδεία, διαισθανόμενοι ορθώς ότι αποτελεί τον ισχυρότερο στυλοβάτη του πολιτισμού μας, και για την ευφυή τους επιλογή να διασυνδέσουν την τύχη της Αμπετείου Σχολής με την Μονή Σινά, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο μια βαρύτιμη αιγίδα.
Ξεκαρδιστικές ήταν όμως και οι προσωπικές ιστορίες που μοιραζόταν και ο κάθε «μεγάλος» Αμπετειανός με τα παιδιά, ξεδιπλώνοντας την καθημερινότητα της νιότης του. Μάθαμε για τον φοβερό και τρομερό Θεοδώση Κονά που περίμενε τους απείθαρχους μαθητές στην είσοδο του σχολείου και με ένα καλοακονισμένο ψαλίδι κούρευε, την όποια τούφα από τα μαλλιά τους που προεξείχε από τα ήθη και τα έθιμα μιας άλλης εποχής.
Βέβαια όσες τούφες μαλλιών και αν έκοβε, ήταν αδύνατον να σιγήσει την ορμή μιας νεολαίας που απλά άφηνε τα μαλλιά της να ξαναμακρύνουν φωνάζοντας με δυνατή φωνή «Αμπέτειος Σχολή-Κουρεμένη κεφαλή».
Πέραν όμως από την ενδιαφέρουσα ιστορική αυτή ξενάγηση η κυρία Μαγγανά είχε φροντίσει η ημέρα των παιδιών να γεμίσει με παιχνίδι, οπότε στην αυλή είχαν στηθεί τεράστια φουσκωτά, όπου οι μικροί μπόμπιρες το καταευχαριστήθηκαν. Για τα μεγαλύτερα παιδιά βέβαια τα γήπεδά του ποδοσφαίρου, του βόλεϊ, αλλά και όλη η τεράστια αυλή του σχολείου ήταν διαθέσιμη για να περάσουν και αυτά μια υπέροχη και ξέγνοιαστη ημέρα.
Συγκινητική ήταν και η στιγμή που οι μαθητές της Αμπετείου με την καθηγήτριά τους κα Αικατερίνη Σιάνου θυμήθηκαν την περσινή τους επίσκεψη στο σχολείο, όταν στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού Προγράμματος “e-twinning” μεταξύ πολλών άλλων έθαψαν στην αυλή της παλιάς Αμπετείου και μια χρονοκάψουλα με τις εργασίες του Προγράμματος, αλλά και με μηνύματα προς τον ενήλικο εαυτό τους, δίνοντας μια υπόσχεση από καρδιάς να την ανοίξουν όλοι μαζί είκοσι χρόνια μετά, χαράσσοντας έναν ακόμα κύκλο επιστροφής στην κρυστάλλινη πηγή της δικής τους νιότης.
Το συναρπαστικό αυτό ταξίδι στην ιστορία του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού στο Κάιρο, με οδηγό ένα ιστορικό σχολείου της Παροικίας μας, συνεχίστηκε για πολλές ώρες παρέα με καφέδες και φυσικά με το δεκατιανό.
Η κα Μαγγανά, ο κ. Καλλίδης και ο κ. Διαμαντίδης μας μίλησαν επίσης και για το γενικότερο όραμα του Ιδρύματος, αλλά και για τα άμεσα σχέδια για την ριζική ανακαίνιση όλων των εσωτερικών χώρων του σχολείου.
Είδαμε επίσης το τεράστιο θέατρο των 800 θέσεων που σε λίγο καιρό όπως μας είπε ο κ. Αντώνης Διαμαντίδης θα είναι έτοιμο να υποδεχτεί μεγάλες θεατρικές παραγωγές υψηλών αξιώσεων, οι οποίες θα καταστήσουν την Αμπέτειο Σχολή, ένα λαμπερό Φάρο πολιτισμού για την Καϊρινή μεγαλούπολη.
«Όλα ήταν υπέροχα και σας ευχαριστούμε από καρδιάς. Είμαστε πραγματικά ενθουσιασμένοι και εμείς και τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί. Ευχόμαστε αυτή η ωραία εμπειρία που ζήσαμε σήμερα να ξανασυμβεί σύντομα.»
Με αυτά τα λόγια ο κ. Λεωνίδας Φοντριέ εκφράζοντας το συναίσθημα όλων, ευχαρίστησε από καρδιάς την κα Μαγγανά, τον κ. Καλλίδη και τον κ. Διαμαντίδη για την αξιοθαύμαστη όπως είπε πρωτοβουλία, ενώ απευθυνόμενος στους μαθητές είπε με έμφαση «Θέλω να ξέρετε ότι από αυτό το σχολείο άρχισε ο Ελληνισμός».
Η κυρία Μαγγανά με την σειρά της μοιράστηκε με όλους την βαθιά της συγκίνηση για την σημαντική αυτή ημέρα αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Είναι η πρώτη φορά που ακούγονται ελληνικές φωνούλες, από τότε πού έφυγαν από το σχολείο μας τα Ελληνόπουλα. Όποτε θέλετε μπορείτε να οργανώσετε, ότι θέλετε σε αυτόν τον χώρο. Είμαστε στην διάθεσή σας και μην ξεχνάτε ότι αυτό είναι το σχολείο σας.»
Η υπέροχη αυτή σχολική εκδρομή τελείωσε γύρω στη μία και μισή με μια αναμνηστική φωτογραφία που σίγουρα θα μείνει για πάντα στην καρδιά μικρών και μεγάλων.