Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

 

Ενενήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση της δημοφιλούς τραγουδίστριας με τη διεθνή καριέρα Δαλιδά (Dalida), η οποία βρέθηκε το 1977 στην Αθήνα για μια μοναδική τηλεοπτική εμφάνιση στην εκπομπή της ΕΡΤ ¨Μουσική Βραδυά¨ του Γιώργου Παπαστεφάνου.

 

Το πραγματικό της όνομα ήταν Iolanda Gigliotti και γεννήθηκε στο Κάιρο στις 17 Ιανουαρίου 1933. Προερχόμενη από μια ιταλική οικογένεια που μετανάστευσε στην Αίγυπτο, ήταν το μόνο κορίτσι ανάμεσα σε δύο αδέρφια, τον Ορλάντο και τον Μπρούνο, με τον πατέρα τους Πιέτρο, να εργάζεται ως πρώτος βιολιστής στην Όπερα του Καΐρου.

 

Ως έφηβη, προοριζόταν για καριέρα γραμματέα, αλλά το 1951 συμμετείχε κρυφά σε έναν διαγωνισμό ομορφιάς και τρία χρόνια αργότερα πήρε μέρος στον διαγωνισμό Μις Αίγυπτος κερδίζοντας το πρώτο βραβείο. Στη συνέχεια προσλήφθηκε ως ηθοποιός για να γυρίσει ταινίες στο Κάιρο, το τότε Χόλυγουντ της Ανατολής. Εκεί την εντόπισε ένας Γάλλος σκηνοθέτης. Η Iolanda, τώρα Dalida, ονειρεύεται το Παρίσι, κι έτσι, παρά την απροθυμία της οικογένειάς της, στις 24 Δεκεμβρίου 1954 πέταξε για την Πόλη του Φωτός.

 

Οι καιροί όμως ήταν δύσκολοι και ο γαλλικός κινηματογράφος δεν είχε θέση για αυτήν. Έτσι, για να συντηρήσει τον εαυτό της, έκανε μαθήματα τραγουδιού. Αρραβωνιάζεται σε ένα καμπαρέ στα Ηλύσια Πεδία και αργότερα στη Βίλα ντ΄ Εστ. Εκεί παρουσιάζεται ως η ¨αποκάλυψη του γαλλικού τραγουδιού¨.

 

Ο Bruno Coquatrix μόλις είχε αγοράσει ένα παλιό παριζιάνικο σινεμά, το ¨Olympia¨, όπου φιλοξενεί το βαριετέ ¨Les Numéros un de demain¨. Η Dalida είναι καλεσμένη και επιλέγει να ερμηνεύσει το ¨Stranger in Paradise¨. Με αυτή την ευκαιρία, γνωρίζει δύο άντρες : τον Lucien Morisse, καλλιτεχνικό διευθυντή του Europe 1, και τον Eddy Barclay, εκδότη δίσκων. Είναι αποφασισμένοι να βρουν το μαργαριτάρι που θα τους επιτρέψει να ξεκινήσουν τις αντίστοιχες επιχειρήσεις τους. Η Δαλιδά, φαίνεται να είναι η καλλιτέχνης που χρειάζονται.

 

Ηχογράφησε τον πρώτο της δίσκο 45 στροφών με τον Barclay, το ¨Madonna¨, αλλά ήταν με το ¨Bambino¨ που κέρδισε η Dalida την τεράστια επιτυχία.

 

Το 1956 είναι για τη Δαλιδά η χρονιά όλων των επιτυχιών. Έκανε τα πρώτα της βήματα στο Olympia πλάι στον Σαρλ Αζναβούρ. Το ¨Bambino¨ την προωθεί και το κοινό την υποδέχεται με ενθουσιασμό.  Η Δαλιδά είναι πλέον στα εξώφυλλα των περιοδικών. Στις 17 Σεπτεμβρίου 1957 εφευρέθηκε για εκείνη ο πρώτος χρυσός δίσκος. Ο Lucien Morisse έχει γίνει κάτι περισσότερο από πυγμαλίων για τη νεαρή τραγουδίστρια. Ένα ειδύλλιο γεννήθηκε μεταξύ τους. Το 1958 έλαβε το Όσκαρ από το Ράδιο Μόντε Κάρλο, το οποίο κράτησε για επτά συνεχόμενα χρόνια. Στη συνέχεια κάνει περιοδεία σε όλο τον κόσμο. Στη συνέχεια πηγαίνει στο Bobino όπου θριαμβεύει.

 

Ο Lucien Morisse συνεχίζει να τις κάνει ρεκόρ επιτυχιών. Είναι η αγαπημένη τραγουδίστρια της εποχής και βρίσκεται στα charts μπροστά από την Edith Piaf και τον Jacques Brel… Ο πολυαναμενόμενος γάμος γίνεται στις 18 Απριλίου 1961 στο Παρίσι. Αμέσως μετά φέρνει την οικογένειά της στη γαλλική πρωτεύουσα και στη συνέχεια πηγαίνει περιοδεία.

 

Παρά το νέο της πάθος, η Δαλιδά δεν ξεχνά την καριέρα της. Το κύμα yéyé φτάνει στη Γαλλία. Το Δεκέμβριο του 1961 εμφανίζεται στο Olympia. Δεν είναι πια η νεαρή τραγουδίστρια της showbiz, αλλά θριαμβεύει. Εμφανίζεται για ένα μήνα στην αίθουσα που υποδέχεται περισσότερους από δύο χιλιάδες θεατές ανά βράδυ. Στη συνέχεια πηγαίνει σε περιοδεία, κυρίως στο Χονγκ Κονγκ και το Βιετνάμ, όπου αποτελεί πραγματικό είδωλο.

 

Το καλοκαίρι του 1962 η Δαλιδά τραγούδησε το ¨Petit Gonzalez¨ και κάνει πάλι επιτυχία που την ακολουθούσε πολύ καιρό. Εκείνη τη χρονιά αγόρασε μια έπαυλη στη Μονμάρτρη. Το σπίτι, που θυμίζει το κάστρο της Ωραίας Κοιμωμένης, είναι σκαρφαλωμένο σε μια από τις πιο διάσημες συνοικίες του Παρισιού.

 

Μετά το διαζύγιο με τον Lucien Morisse και τη μετακόμισή της στο νέο της σπίτι, η Dalida καταλήγει να χωρίσει και με τον Jean Sobieski. Κάνει ένα βήμα πίσω. Μεταμορφώνεται, γίνεται πιο σοφιστικέ και συνεχίζει την αυτοδίδακτη δουλειά της διαβάζοντας όλο και περισσότερο. Στις 4 Αυγούστου 1964 ολοκλήρωσε τη μεταμόρφωσή της με το να γίνει ξανθιά.

 

Στις 3 Σεπτεμβρίου επανεμφανίζεται στο Ολυμπία. Στην πραγματικότητα είναι η αγαπημένη τραγουδίστρια των Γάλλων, έχοντας επιβιώσει από το κύμα yéyé και εξακολουθεί να είναι παρούσα στη μέση της ευρωπαϊκής μουσικής ποικιλίας. Το 1965 τραγούδησε το ¨Χορό του Ζορμπά¨ σε μουσική του Θεοδωράκη. Νέα επιτυχία. Ονειρεύεται γάμο αλλά δεν υπάρχει μνηστήρας στον ορίζοντα. Το τραγούδι παίρνει όλο τον χρόνο του, μεταξύ γκαλά και ηχογραφήσεων δίσκων. Στα τέλη του 1966, ο μικρότερος αδερφός της Μπρούνο ανέλαβε την καριέρα της αδερφής του, ενώ γραμματέας της έγινε η ξαδέρφη τους Ρόζι. 

 

Τον Οκτώβριο του 1966, η ιταλική δισκογραφική εταιρεία RCA τη σύστησε σε έναν ταλαντούχο νεαρό τραγουδοποιό, τον Luigi Tenco. Αυτός ο φλογερός και ατίθασος νεαρός έκανε έντονη εντύπωση στη Δαλιδά. Για μια νέα ιταλική καμπάνια, η δισκογραφική αποφασίζει να παρουσιάσει την τραγουδίστρια στο Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο. Ο Luigi είναι υπεύθυνος για τη συγγραφή του τραγουδιού. Πολλές συναντήσεις έγιναν μεταξύ των δύο καλλιτεχνών. Ένα πραγματικό πάθος γεννιέται μεταξύ τους. Αποφασίζουν να παρουσιαστούν και οι δύο στο Σαν Ρέμο, κατά τη διάρκεια του γκαλά του Φεστιβάλ τον Ιανουάριο του 1967, για να υπερασπιστούν το ίδιο τραγούδι : ¨Ciao Amore¨. Η πίεση είναι μεγάλη γιατί η Dalida είναι σταρ στην Ιταλία και ο Luigi Tenco ένας νεαρός αρχάριος. Με την ευκαιρία αυτή, ανακοινώνουν στα αγαπημένα τους πρόσωπα το γάμο τους που έχει προγραμματιστεί για τον Απρίλιο. Δυστυχώς, το βράδυ μετατρέπεται σε τραγωδία. Ο Luigi Tenco, εξαιρετικά ταλαιπωρημένος, κάτω από την επιρροή αλκοόλ και ηρεμιστικών, αυτοκτονεί στο δωμάτιο του ξενοδοχείου. Η Δαλιδά είναι συντετριμμένη. Λίγους μήνες αργότερα, σε απόγνωση, προσπαθεί με τη σειρά της να αυτοκτονήσει χρησιμοποιώντας βαρβιτουρικά.

 

Αυτό το ατυχές επεισόδιο στην πραγματικότητα προαναγγέλλει μια νέα εποχή στην καριέρα της Dalida. Αυτή είναι η αρχή της περιόδου ¨Madonna¨ με ένα μακρύ λευκό φόρεμα. Η αφοσίωση του κοινού μοιάζει αιώνια για την ¨Αγία Δαλιδά¨, όπως την αποκαλεί ο Τύπος.

 

Η εποχή του ¨Bambino¨ τελείωσε. Τώρα διαβάζει πολύ, ενδιαφέρεται για τη φιλοσοφία, έχει πάθος για τον Φρόιντ και μυείται στη γιόγκα. Η ανύψωση της ψυχής είναι πλέον ο μόνος λόγος για να ζει. Όμως η καριέρα της συνεχίστηκε. Επέστρεψε στην Ιταλία για να λάβει μέρος σε ένα διάσημο τηλεοπτικό σόου και στις 5 Οκτωβρίου 1967 επέστρεψε στη σκηνή του Ολύμπια. Η αναγέννηση περνά από εκεί και είναι για άλλη μια φορά θρίαμβος. Την Άνοιξη του 1968 έκανε περιοδεία στο εξωτερικό. Στην Ιταλία, έλαβε το μεγάλο βραβείο τραγουδιού, ¨Canzonissima¨.

 

Πάντα σε αναζήτηση του εαυτού της, η Dalida κάνει πολλά ταξίδια στην Ινδία για να ακολουθήσει τις διδασκαλίες ενός σοφού ανθρώπου. Ταυτόχρονα, ξεκινά μια ανάλυση σύμφωνα με τη μέθοδο του Jung. Όλα αυτά φαίνεται να την απομακρύνουν από το τραγούδι, το οποίο όμως δεν ξεχνά ποτέ. Τον Αύγουστο του 1970 κάνει λαϊκή επιτυχία με το ¨Darladiladada¨. Το Φθινόπωρο, γνωρίζει τον Léo Ferré κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής εκπομπής. Με την επιστροφή της στο Παρίσι, ηχογράφησε το ¨Avec le temps¨, το οποίο διαδόθηκε. Θέλει μόνο να τραγουδήσει τραγούδια που έχουν στα μάτια της ένα ενδιαφέρον και μια ποιητική διάσταση. Ο Bruno Coquatrix, προστάτης της Olympia, δεν πιστεύει σε αυτό το νέο ρεπερτόριο. Αντιμέτωπη με τον δισταγμό του αποφασίζει να νοικιάσει η ίδια την αίθουσα για τρεις εβδομάδες στα τέλη του 1971. Ο πυγμαλίων της Lucien Morisse δεν είναι πια εκεί για να τη στηρίξει. Έχει αυτοκτονήσει τον Σεπτέμβριο του 1970. Η Dalida αμφιβάλλει πάρα πολύ όταν μπαίνει στη σκηνή. Αλλά η επιτυχία είναι συνολική, για άλλη μια φορά.

 

Βρίσκει τον Alain Delon, έναν ισόβιο φίλο, με τον οποίο είχε μοιραστεί μια παθιασμένη σχέση τη δεκαετία του ΄60. Δεν έχουν ξεχάσει τίποτα από την ιστορία του έρωτά τους και ο δεσμός τους είναι δυνατός. Τραγούδησαν μαζί το 1973 το ¨Paroles mots¨ που έγινε σε λίγες εβδομάδες το νούμερο 1 των charts της Γαλλίας, της Ευρώπης και της Ιαπωνίας.

 

Οι αρχές της δεκαετίας του 1970 ήταν μια ακμάζουσα περίοδος επαγγελματικά. Φαίνεται να τη βοηθά σε αυτό ο νέος της σύντροφος Richard Chanfray, ένας ¨ιππότης¨ με μια κάπως αόριστη προσωπικότητα, αλλά πολύ αφοσιωμένος στην τραγουδίστρια, , ο οποίος αυτοαποκαλείται ¨ο Κόμης Saint Germain¨. Της δίνει τη γεύση της ζωής. Πλέον μπαίνει στη φάση ¨σταρ του Χόλυγουντ¨, όπου αναδεικνύεται η θηλυκότητά της. Η Dalida έχει πλέον ένα υπέροχο σπίτι χτισμένο στην Κορσική στο Πόρτο Βέκιο.

 

Στο τέλος της χρονιάς ηχογράφησε το ¨ Il venait d΄avoir 18 ans¨ που  γίνεται Νο. 1 σε εννέα χώρες συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, όπου πουλά 3,5 εκατομμύρια αντίτυπα. Στις 15 Ιανουαρίου 1974 ανέβηκε ξανά στη σκηνή του Olympia και στο τέλος της περιοδείας της παρουσίασε ένα νέο τραγούδι, το ¨Gigi l΄Amoroso¨ που διαρκεί 7:30, τραγουδιέται και προφέρεται, περιέχοντας χορωδιακά στοιχεία. Αυτό το τραγούδι παραμένει η μεγαλύτερη παγκόσμια επιτυχία της Dalida, Νο 1 σε δώδεκα χώρες.

 

Στη συνέχεια έφυγε για μια μεγάλη περιοδεία στην Ιαπωνία και στα τέλη του 1974 για το Κεμπέκ. Το Φεβρουάριο του 1975, έλαβε το βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας Δισκογραφίας. Λίγο μετά και προς έκπληξη όλων, η Δαλιδά με την πρώτη ντίσκο επιτυχία στη Γαλλία, επιβάλλεται σε δύναμη και ομορφιά εκεί που δεν το περιμένει κανείς, δηλαδή στην Disco κίνηση . Η Dalida είναι η αδιαμφισβήτητη πρωτοπόρος της Disco στη Γαλλία, με το ¨J΄attendrai version 1975¨ που γίνεται η πρώτη γαλλική ντίσκο επιτυχία.

 

Η δεκαετία του 1970 είδε την ανάπτυξη τηλεοπτικών εκπομπών αφιερωμένων στη μουσική. Επωφελείται πολύ από αυτό γιατί είναι συχνά προσκεκλημένη σ΄ αυτές τόσο στη Γαλλία όσο και στο εξωτερικό. Στις αραβικές χώρες η Dalida εκτιμάται ιδιαίτερα. Είναι γνωστό ότι κατάγεται από το Κάιρο. Αυτό ενισχύει τους δεσμούς που μπορεί να έχει το κοινό μαζί της. Η επιστροφή της στην Αίγυπτο τη δεκαετία του ΄70 και τα ταξίδια της στον Λίβανο της έδωσαν την ιδέα να τραγουδήσει στα αραβικά. Έτσι κάνει το 1977 ένα τραγούδι της αιγυπτιακής λαογραφίας, το ¨Salma Ya Salama¨. Η εκτόξευση του γίνεται στη Γαλλία και τη Μέση Ανατολή. Η επιτυχία είναι ιλιγγιώδης. Τελικά το ηχογραφεί σε πέντε γλώσσες.

 

Η Δαλιδά μάλιστα επιτρέπει στον εαυτό της την πολυτέλεια, με το ¨Generation 78¨, ως Showwoman ντυμένη με πολυτελή φορέματα με παγιέτες και σκίσιμο στο ισχίο. Οι Αμερικανοί αγαπούν αυτό το είδος καλλιτέχνη, τόσο λαμπερό και επαγγελματία ταυτόχρονα. Επικοινωνούν μαζί της για μια παράσταση στη Νέα Υόρκη. Έτσι, στις 29 Νοεμβρίου 1978, ανέβηκε στη σκηνή του Carnegie Hall.  Η Δαλιδά εγκαινιάζει ένα νέο τραγούδι που το κοινό λατρεύει αμέσως, το ¨Lambeth Walk¨. Ο τοπικός Τύπος το εκθειάζει. Η Dalida απολαμβάνει την αμερικανική της επιτυχία.

 

Πίσω στη Γαλλία, συνέχισε τη δισκογραφική της καριέρα. Το καλοκαίρι του 1979 η νέα της επιτυχία ονομαζόταν ¨Monday Tuesday¨. Η Δαλιδά καβαλάει το κύμα της ντίσκο με ευκολία, αρπάζοντας ξανά τη μόδα. Τον Ιούνιο επιστρέφει στην Αίγυπτο για να τραγουδήσει. Το ταξίδι της αναμένεται με ανυπομονησία, στο κοινό είναι παρόν και ο Ανούαρ Ελ Σαντάτ, ο Αιγύπτιος πρόεδρος, που υποδέχεται την τραγουδίστρια με την ευκαιρία αυτή. Στη συνέχεια έφυγε για μια περιοδεία στα Εμιράτα και μετά επέστρεψε στη Γαλλία.

 

Οι αρχές της δεκαετίας του ΄80 ξεκίνησαν με πυροτεχνήματα. Η Dalida, τότε στο απόγειο της δόξας της, εμφανίστηκε στο Palais des Sports στο Παρίσι από τις 5 έως τις 20 Ιανουαρίου 1980 για μια παράσταση αμερικανικού τύπου, με δώδεκα ενδυματολογικές αλλαγές με στρας και φτερά. Το αστέρι πλαισιώνεται από έντεκα χορευτές και τριάντα μουσικούς. Μια πραγματική χορογραφία όπως στο Broadway φάνταζε αυτό το μεγαλειώδες σόου διάρκειας δύο και πλέον ωρών. Οι δεκαοκτώ παραστάσεις εξαντλήθηκαν. Θα είναι η πρώτη γυναίκα σταρ που θα εμφανιστεί σε μια τόσο σημαντική σκηνή. Στη συνέχεια φεύγει για μια θριαμβευτική περιοδεία μέχρι το Φθινόπωρο.

 

Το 1981, μετά το επώδυνο διάλειμμά της με τον Κόμη Σεν Ζερμέν, η Δαλιδά, όπως πάντα, ξεκινά σκληρή δουλειά για να ξεχάσει τη χαοτική ιδιωτική της ζωή, όπου καταλήγει πάντα να βρίσκεται μόνη της. Επανέλαβε το σόου του Palais des Sports στο Olympia το Μάρτιο του 1981. Για την πρεμιέρα, εφευρέθηκε για εκείνη ο δίσκος με διαμάντια, τον οποίο ήταν η πρώτη που έλαβε σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι ένας τρόπος για να γιορτάσει τα 85 εκατομμύρια δίσκους της που πουλήθηκαν παγκοσμίως, αλλά και τους 55 χρυσούς δίσκους σε επτά γλώσσες σε ολόκληρη την καριέρα του. Στη συνέχεια, ακούραστη και επαγγελματίας, πηγαίνει σε περιοδεία.

 

Τα δύο χρόνια που ακολούθησαν σημαδεύτηκαν από τη θέση της υπέρ του νέου Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας Φρανσουά Μιτεράν. Η δέσμευσή της, που είναι περισσότερο φιλική παρά πολιτική, της έκανε μάλλον κακό επαγγελματικά.

 

Το 1983, ηχογράφησε ένα νέο άλμπουμ στο οποίο βρίσκουμε τραγούδια όπως το ¨Dying on stage¨ και το ¨Lucas¨. Στις 20 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς ένα νέο χτύπημα θα αποσταθεροποιήσει την τραγουδίστρια. Ο Richard Chanfray αυτοκτονεί στο Saint-Tropez στη νότια Γαλλία. Η Δαλιδά είναι πολύ επηρεασμένη από τον θάνατο του πρώην συντρόφου της και παράλληλα επηρεάζεται ο επαγγελματικός της ενθουσιασμός. Το 1984 πήγε ξανά σε περιοδεία, μετά από αίτημα των θαυμαστών της. Στη συνέχεια πηγαίνει στη Σαουδική Αραβία για μια σειρά ρεσιτάλ. Το 1985, υποβλήθηκε σε δύο οφθαλμολογικές επεμβάσεις που της έφεραν πολύ άσχημες αναμνήσεις.

 

Κατά τη διάρκεια των τριάντα επτά ετών της αδιάλειπτης επιτυχίας της, θα βρει χρόνο να γυρίσει μερικές ταινίες, αλλά θα πρέπει να περιμένει μέχρι το 1986 για να βρει έναν πραγματικό ρόλο που της αρμόζει. Έτσι, δεν θα διστάσει να ¨γεράσει¨ για να γίνει η ηρωίδα της ταινίας του Αιγυπτιώτη Youssef Chahine ¨The Sixth Day¨, στην οποία θα αποδειχθεί μεγάλη τραγωδός. 

 

Παρόλες τις επιτυχίες και δόξα όμως η ψυχή της είναι άδεια και προσωπική της ζωή αδιέξοδη. Οι ερινύες που τη βασανίζουν είναι καλά κρυμμένες μέσα της και καμιά φορά ξεπετάγονται όταν τραγουδάει το ¨Εγώ, θέλω να πεθάνω στη σκηνή…¨. Έτσι, μπροστά στο κενό που αισθάνεται αποφασίζει να αυτοκτονήσει το βράδυ της 2ας Μαΐου 1987, αφήνοντας το τελευταίο της μήνυμα : ¨Συγχωρέστε με, η ζωή μου είναι αφόρητη¨…