Γράφει ο Νίκος Νικηταρίδης

 

 

 

Το Ελληνικό Κέντρο Καΐρου ιδρύθηκε το 1893 με πρωτοβουλία του διπλωματικού πράκτορα Ν. Σκωτίδη. Αναλυτικότερα, το σωματείο αυτό υπήρξε η αφετηρία για την ίδρυση το 1904 της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου. Η πρωτοβουλία για την ίδρυση του ανήκει στον τότε διπλωματικό πράκτορα της Ελλάδος Ν. Σκωτίδη, που βλέποντας πως χρειαζόταν ένα σωματείο για να συγκεντρώνεται η παροικία, έστειλε 250 προσκλήσεις σε παροικιακούς παράγοντες παροτρύνοντας τους να ενεργοποιηθούν προς το σκοπό αυτό. Λίγες μέρες αργότερα, στις 11/4/1893, παρουσιάστηκαν στη συγκέντρωση μόνο 21 πάροικοι. Συγκροτήθηκε τότε μια προσωρινή επιτροπή από τους Α. Συνοδινό, Κ. Ξενάκη, Π. Κότσικα, Α. Χέλμη, Α. Ρόστοβιτς, Θ. Ρισσέ, Σ. Καλοτά, Ν. Τσιγαδά, Μ. Βενέτη, Γ. Ακάβαλλο και Μ. Λαντζ που ανέλαβε την υλοποίηση του στόχου. Η επιτροπή εργάστηκε εντατικά και σε λίγους μήνες πραγματοποιήθηκαν εκλογές για την ανάδειξη του πρώτου Δ.Σ. Πρώτος πρόεδρος εξελέγη ο Α. Ρόστοβιτς, αντιπρόεδροι οι Ν. Τσανακλής και Α. Συνοδινός, γεν. γραμματέας ο Β. Βενέτης και ταμίας ο Ν. Τσιγαδάς.

 

 

 

Το Κέντρο αποτέλεσε βασικό χώρο ψυχαγωγίας των Ελλήνων του Καΐρου, φιλοξένησε πάμπολλες εορταστικές εκδηλώσεις εθνικού ή φιλανθρωπικού χαρακτήρα, διενέργησε εράνους μεταξύ των μελών του για διάφορους σκοπούς, παλαιότερα εκτός από εστιατόριο διέθετε αίθουσα μπριτζ, μπιλιάρδου, κ.ά., οργάνωσε πολλές καλλιτεχνικές δεξιώσεις και δεξιώσεις Ελλήνων επισήμων, διαλέξεις, χορούς, κτλ., ενώ στους χώρους του γινόταν ο παμπαροικιακός εορτασμός της 25ης Μαρτίου.

 

 

 

Πάνω από έναν αιώνα μετά, συνεχίζοντας τη διαδρομή του στον αιγυπτιώτικο χρόνο, το Κέντρο λειτουργεί στις μέρες μας βασικά σαν εστιατόριο, στο οποίο συχνάζουν και μη μέλη διαφόρων εθνικοτήτων και ειδικότερα ζωγράφοι, δημοσιογράφοι, ηθοποιοί, κτλ., τα τελευταία χρόνια δε, στην αίθουσα του λαμβάνουν χώρα οι Συνελεύσεις της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου.

 

 

 

Γυρίζοντας το χρόνο πίσω, και συγκεκριμένα στις 4/3/1894 οπότε και πραγματοποιήθηκαν τα επίσημα εγκαίνια του, θα παρουσιάσουμε ως ιστορικό τεκμήριο μέσα από ένα άρθρο του αλεξανδρινού ¨Ταχυδρόμου¨ που δημοσιεύτηκε την επομένη, τα όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια τους :

 

 

 

¨Η ημέρα αύτη οφείλει να χαραχθή ανεξιτήλοις γράμμασιν εις τας δέλτους της ιστορίας του εν τη αρχαία ταύτη πρωτευούση των Χαλιφών διαβιούντος ελληνικού πληθυσμού. Υπερμύριοι Έλληνες, αποτελούντες το ήμισυ περίπου των εν τη πόλει ταύτη εγκατεστημένων ευρωπαίων, εστερούντο μέχρι την σήμερον εντευκτηρίου, λέσχης, σωματείου, κέντρου τινός τέλος, εν ω συνερχομένοι ν΄ ανταλλάσωσι τας εαυτών ιδέας, να συσκέπτωνται περί των την παροικίαν αφορώντων ζητημάτων και αποτελούντες ισχυράν φάλαγγα να δύνανται ν΄ αντιμετωπίζωσι πάντα τυχόν κίνδυνον, πάσαν κατά της ευημερίας της ολομελείας επιβουλήν. Πάντες οι εχέφρονες προ πολλού ήδη επεθύμουν να ίδωσι πραγματοποιημένας τας άνω εκτεθείσας ιδέας, εν τούτοις ελλείψει καταλλήλου πρωτοβουλίας το τοιούτον εθεωρείτο ως λαμπρόν όνειρον. Σήμερον το όνειρο τούτον εγένετο πραγματικότης, το ιδεώδες ίνδαλμα έλαβε σάρκα και οστά, και η εν Καΐρω ελληνική παροικία έχει το ¨κέντρον¨ της και κέντρον όπερ προώρισται να συγκεντρώση τον ανά την αχανή πρωτεύουσαν της Αιγύπτου διεσπαρμένον ελληνισμόν, κέντρον αριθμούν ήδη 280 μέλη, εξ ων 79 μέτοχοι, και τούτο χάρις τη φιλοπάτριδι μερίμνη του ρέκτου και φιλοπροόδου ημών προξένου κ. Σκωτίδου, όστις ως αληθής πατήρ των υπό την επίβλεψιν του εμπεπιστευομένων τέκνων, πάσαν κατέβαλε προσπάθειαν προς αναπλήρωσιν της δια τε την ηθικήν και υλικήν ευημερίαν αυτών αναγκαίας ελλείψεως ταύτης. Χάριτες επίσης οφείλονται προς το πολυειδώς δια την επιτυχίαν του ιερού σκοπού μοχθήσαν διοικητικόν συμβούλιον και ιδία τον φιλογενή πρόεδρον αυτού αξιότιμον κ. Αλεξ. Ρόστοβιτς βέη.

 

 

 

Προ της 10ης ήδη ώρας της πρωΐας ήρξαντο συρρέοντα τα εγγεγραμμένα μέλη, συνοδευόμενα και υπό φίλων των, εις το κατάστημα του κέντρου, κατά ομάδας προσηνέστατα γινόμενοι δεκτοί υπό μελών του διοικητικού συμβουλίου, περί την 10ην δε, αι ευρείαι αίθουσαι του καταστήματος ήταν υπερπλήρεις εκλεκτού κόσμου. Άπαντες συνεχαίροντο αλλήλοις επί τω ευτυχεί γεγονότι, ευχόμενοι υπέρ της προόδου του εθνωφελούς σωματείου.

 

 

 

Καταλληλότερον δια τον προς ον προώρισται σκοπόν και την σπουδαιότητα της ελληνικής παροικίας κατάστημα ουδ΄ ο μάλλον απαιτητικός ηδύνατο να επιθυμήση. Κεντρικόν, κεντρικώτατον μάλιστα, απένταντι της δυτικής θύρας του κήπου της Εσβεκίας κείμενον αποτελεί αληθές κεντρικόν ¨Κέντρον¨. Αι ευρείαι και φωτεινόταται αυτού αίθουσαι πλουσίως και καταλληλότατα επιπλωμέναι, ο ευρύτατος και καθ΄ όλην την δεκαπεντάμετρον πρόσοψιν του καταστήματος διήκων εξώστης ανθοστόλιστος και δια ελληνικών και αιγυπτιακών σημαιών εστολισμένος, ευφρόσυνον εμποιούσι τω εισερχχομένω εντύπωσιν.

 

 

 

Περί την 10 ½ αφικνείται ο πρόξενος ημών κ. Σκωτίδης, μετ΄ αυτόν δε ο αρχιεπίσκοπος Σιναίου κ. Πορφύριος και ο μητροπολίτης Λιβύης κ. Ιγνάτιος μετά του υπ΄ αυτόν κλήρου, αμέσως δε άρχεται ο αγιασμός, μετά τη λήξιν του οποίου εψάλη το πολυχρόνιον του βασιλέως, μεθ΄ ο ο Σεβ. Μητροπολίτης Λιβύης εζητωκραύγασε τρις υπέρ του βασιλέως των Ελλήνων, του ελληνικού έθνους και της ορθοδοξίας, εκάστην δε ζητωκραυγήν ενθουσιωδώς επανέλαβον οι πολυπληθείς παριστάμενοι.

 

 

 

Μετά τον αγιασμόν, ο φιλοπρόοδος ημών πρόξενος κ. Σκωτίδης, ως αφετηρίαν του λαμβάνων το λόγον ¨η ισχύς εν τη ενώσει¨, εξιστόρησε τα προκαταρκτικά της ιδρύσεως, την επαισθητήν ανάγκην, τον σκοπόν του σωματείου και τα από τούτο υπέρ της προόδου της ελληνικής παροικίας πηγάσοντα ευεργετήματα, τον δίκαιον απονείμας έπαινον τω Διοικητικώ Συμβουλίω, ζωηρός χειροκροτηθείς ότε κατέστρεψε τον λόγον. Μετ΄ αυτόν έλαβε τον λόγον ο διακεκριμένος νομομαθής και δεινός του λόγου χειριστής κ. Αθανασάκης, όστις δι΄ ολίγων μεν, πλην βαρυσημάντων, ανέπτυξε τας υπό του σωματείου τη ομογενεί παροικία προσγενησομένας ωφελείας, δεξάμενος τα συγχαρητήρια των πλησιεστέρων μετά τα ραγδαία χειροκροτήματα απάντων των παρισταμένων και ούτω έληξεν η τελετή, επισφραγισθείσα υπό γενναίων σπονδών καμπανίτου και ελληνικού κονιάκ¨.

 

 

 

(Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ιστορική πορεία του Κέντρου μπορεί κανείς να ανατρέξει στο βιβλίο της Β. Πολίτη ¨Ελληνικό Κέντρο Καΐρου : Το Σπίτι της Παροικίας, 1893-2013¨, Κάιρο 2015)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

[Στις φώτο προσκλήσεις εκδηλώσεων του Ελληνικού Κέντρου Καΐρου της δεκαετία του ΄80]