“Η Ολυμπία που γνώρισα”
Αλέξανδρου Στ. Καζαμία*
Η ποιήτρια, συγγραφέας και μεταφράστρια, Ολυμπία Καράγιωργα (1934-2024), ήταν συμμαθήτρια του πατέρα μου και στενή οικογενειακή μας φίλη. Πέθανε προχθές στη Λέρο, σε ηλικία 89 ετών. Η είδηση κατέκλυσε σήμερα τις εφημερίδες και η Υπουργός Πολιτισμού εξέδωσε μια θερμή ανακοίνωση για το έργο και τις διακρίσεις της.
Η Ολυμπία ήταν γειτόνισσα του πατέρα μου, και μαθήτευσαν στην ίδια τάξη του ελληνικού σχολείου της Μανσούρας από το 1940 ως το 1952. Μετά πήγε στο Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο Καΐρου, στην Πλατεία Ταχρίρ, και το 1956 στέφθηκε «Miss AUC», διότι διακρίθηκε στα μαθήματα και τις αθλητικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες του Πανεπιστημίου. Αντίπαλος και φίλη της, ήταν η μετέπειτα διάσημη δημοσιογράφος Leila Rostom, που κυριάρχησε στα πρώτα χρόνια της αιγυπτιακής τηλεόρασης, με πασίγνωστες συνεντεύξεις στον (κατόπι νομπελίστα) Naguib Mahfouz, τον ηθοποιό Omar Sharif, κ.ά. Σε αντίθεση με τη Rostom, που προερχόταν από την ανώτερη κάστα της πρωτεύουσας, η Καράγιωργα ήταν παιδί απλών ανθρώπων από την επαρχία.
Γνώριζα την Ολυμπία από μικρό παιδί. Όταν έγινα 9-10 ετών, έκρινε πως έπρεπε να φροντίσει την πνευματική μου καλλιέργεια, οπότε με έπαιρνε από τους γονείς μου για να με πάει σε εκθέσεις, θέατρα και μουσεία. Η ίδια δεν έκανε παιδιά. Πέρσι, τέτοιες μέρες, άκουσα τη μεγάλη τραγουδίστρια Μαρία Φαραντούρη να λέει πώς στο ξεκίνημα της καριέρας της, η Ολυμπία της εξηγούσε τους στίχους των μεγάλων ποιητών που ο Μίκης Θεοδωράκης της ζητούσε να τραγουδήσει. Την ίδια τιμή έκανε και σε εμένα.
Αργότερα, όταν την είδα στο Λονδίνο, μού μιλούσε με μεγάλη λεπτομέρεια για όλη την καλλιτεχνική και πνευματική κίνηση στην Ελλάδα, ιδίως στα πρώτα χρόνια της επιστροφής της από τις ΗΠΑ το 1959 μέχρι την πτώση της Χούντας το 1974. Όλα τα χρόνια αυτά βρισκόταν πάντα κοντά στις πιο πρωτοποριακές και λογοτεχνικά σημαντικές ομάδες.
Η Καράγιωργα ήταν εντυπωσιακή, εκκεντρική, συναισθηματική, αυστηρή και επίμων – ένας άκρως αντισυμβατικός και δύσκολος χαρακτήρας. Η τολμηρή στάση της για το φύλο και τον έρωτα σκανδάλισε πολλούς στην εποχή της. Όμως για τους νέους σήμερα μάλλον θα πρέπει να θεωρηθεί αποδεκτά προοδευτική.
Στα αυτοβιογραφικά της κείμενα αφιέρωσε, δικαίως, πολύ χώρο για την Αίγυπτο και τους Έλληνες της Αιγύπτου. Μίλησε επίσης αρκετά για την παραγνωρισμένη, αλλά σημαντική παροικία της Μανσούρας. Οι λεπτομερείς αφηγήσεις της και η απαλλαγμένη από ρατσιστικά στερεότυπα οπτική της αξιζει να αποδοθεί στα αραβικά, για να γνωρίσει το έργο της το αιγυπτιακό κοινό.
Τελευταία φορά την είδα στην κηδεία του πατέρα μου, πριν από δεκαέξι χρόνια. Με πήρε μετά στην άκρη και μιλήσαμε αρκετά, διότι ήξερε – είπε – ότι δεν θα την έβλεπα ξανά. Έφερα αντίρρηση, όμως μέσα μου αντιλαμβανόμουν πως είχε δίκιο.
Αυτή ήταν η Ολυμπία που γνώρισα. Στην επόμενη ομιλία μου στη Βουλή, θα αναφερθώ, όπως ταιριάζει, στο πολύπλευρο έργο και τη συμβολή της.
*Βουλευτής Επικρατείας της Πλεύσης Ελευθερίας
Σχολιάστε