Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Ανατρέχοντας σε δημοσιεύματα ειδήσεων των τελευταίων χρόνων, διαβάζουμε τα εξής :

Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Παρθένιος Γ΄ (1987-1996), ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως ¨Ο Πατριάρχης των Διαλόγων¨, διετέλεσε Πρόεδρος από το 1991 του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών.

Το 2015 ετοιμάστηκε ¨Ο Ναός Όλων των Θρησκειών¨, ένα αρχιτεκτονικό στολίδι στον οικισμό Staroye Arakchino, στη Ρωσία. Πρόκειται στην ουσία για ένα συγκρότημα κτηρίων που ξεχωρίζει στον ορίζοντα από τους θόλους, τους μιναρέδες και τα καμπαναριά του, που εκπροσωπούν τη θρησκευτική αρχιτεκτονική των 12 μεγάλων θρησκειών του κόσμου.

Το 2021 έλαβαν χώρα τα εγκαίνια του Πατριαρχικού Κέντρου Μελετών και Διαλόγου, στην Πατριαρχική Μονή του Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καΐρου, από τον Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής Θεόδωρο Β΄, παρουσία εκπροσώπων από όλα τα Θρησκευτικά δόγματα, όπως Καθολικών, Αγγλικανών, Κοπτών και του Μεγάλου Μουφτή του Άζχαρ. Ο δε Πατριάρχης υπενθύμισε ότι με τον Ιμάμη από το Άζχαρ είναι ¨αδέλφια στο όνομα του Χριστού¨, ενώ αποκάλεσε την Κοπτική Εκκλησία ως ¨Αδελφή Εκκλησία¨ και χαρακτήρισε την παρουσία του Αρχιεπισκόπου της Αγγλικανικής Εκκλησίας ως μεγάλη τιμή.

Το 2024 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δήλωσε πως συνιστά ¨σκάνδαλο¨ ο χωριστός εορτασμός του Πάσχα από Ορθόδοξους και Καθολικούς., ενώ απολύτως εναρμονισμένος και στον ίδιο τόνο, ο Πάπας Φραγκίσκος διακήρυξε  ότι ¨το Πάσχα ανήκει στον Χριστό, όχι στα ημερολόγια ημών των θνητών¨.

Οικουμενισμός τώρα, αποκαλείται η παγκόσμια κίνηση Χριστιανικών  εκκλησιών και ομολογιών που στοχεύουν στην αποκατάσταση της ενότητας των Χριστιανών σε ευχαριστιακή κοινωνία. Οι ρίζες του πρέπει να αναζητηθούν στον προτεσταντικό χώρο στα μέσα του 19^ου αι., οπότε κάποιες χριστιανικές ομολογίες ωθήθηκαν σε μία συσπείρωση και συνεργασία. Αυτή η ενωτική δραστηριότητα έλαβε οργανωμένη πλέον μορφή ως Οικουμενική Κίνηση τον 20^ο αι. και κυρίως το 1948 με την ίδρυση στο Άμστερνταμ του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών που εδρεύει στη Γενεύη. Σημαντική ώθηση στη δημιουργία της Οικουμενικής Κίνησης έδωσε και το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, ιδιαίτερα μάλιστα με το Διάγγελμα του 1920 που όπως αποδείχτηκε αποτέλεσε τη βάση και τον Καταστατικό χάρτη της συμμετοχής των Ορθοδόξων σε αυτή, αφού σχεδόν όλες οι Ορθόδοξες εκκλησίες ζήτησαν σταδιακά να γίνουν δεκτές ως μέλη του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών. Όσον αφορά στο οικουμενιστικό άνοιγμα του Βατικανού, η ανταπόκριση της Ορθοδοξίας υπήρξε θετική, με κύριο εκφραστή τον Τέκτονα Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα, ο οποίος συναντήθηκε με τον Πάπα Παύλο Στ΄ στα Ιεροσόλυμα το 1964 και προχώρησε μαζί του στην αμοιβαία άρση των αναθεμάτων του Σχίσματος του 1054, υποστηρίζοντας το ¨Διάλογο της Αγάπης¨.

 Η Ορθόδοξη Εκκλησία, λοιπόν, δεν αρνείται το διάλογο, αντιθέτως τον επιδιώκει. Η οικουμενική πορεία αποτελεί τη φύση και την παράδοση της. Εξάλλου, όπως έχει δηλώσει ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος Β΄ στην Αφρικανική Ήπειρο, την ήπειρο του μέλλοντος, όπως την χαρακτήρισε ο διατελέσας επί σειρά ετών Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών μακαριστός Προκάτοχος και Πνευματικός του Πατέρας Πατριάρχης Παρθένιος Γ΄, το θέμα αυτό αποτελεί ζήτημα ζωτικής σημασίας. Και τούτο διότι οι αφρικανικοί λαοί, στο ρου των αιώνων, ασπάστηκαν την πίστη διαφορετικών θρησκειών, εκκλησιών και δογμάτων και επιζητούν, μέσα στην πολυμορφία του πολιτιστικού τους περιβάλλοντος, αλλά και των μεγάλων κοινωνικών, οικονομικών και εν γένει βιοτικών προβλημάτων τους, την ειρηνική συμβίωσή τους.

          Προς επίρρωση των ανωτέρω, όπου διαφάνηκε η καθοριστική συμμετοχή στο Οικουμενικό Κίνημα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και για να τονιστεί η πρωτοπορία των Αιγυπτιωτών και της Αιγυπτιακής Κοινωνίας εν γένει, θα ανατρέξουμε σε αιγυπτιώτικο δημοσίευμα του 1924, το οποίο αναδημοσιεύουμε για την ιστορική του σημασία :

          ¨Την Παρασκευή 9 Μαρίου 1924 είχον προσκηθεί εν Καΐρω πάντα τα μέλη της Αδελφότητος προς Ενότητα Πίστεως και παρέστησαν δεκάδες τινές εξ απασών των εν Αιγύπτω Χριστιανικών Εκκλησίων.

          Εκ μέρους της Ελληνικής Ορθοδόξου παρέστησαν εκ των μελών μεν ο αιδ. Αρχιμανδρίτης Γεννάδιος Γιανναγκάς, ο δικαστής κ. Βρυάκος, οι δικηγόροι Χαρ. Μουστάκας και Αγαμέμων Ζάχος, οι κ.κ. Καλομοίρης, Κ. Μαυρόπουλος και άλλοι.

          Κληθέντες παρέστησαν ως επισκέπται ο Πανιερώτατος Αρχιεπίσκοπος Σιναίου Πορφύριος μετά του αιδεσιμωτάτου Αρχιμανσρίτου Πορφυρίου.

          Έτσι, πάντες εν σώματι, ηγουμένου του Αγγλικανικού Επισκόπου Αιγύπτου και Σουδάν Λόρδου Γκουΐν, μετέβησαν εις τον παρακείμενον ναός της Θεοτόκου.

          Ο Ναός της Θεοτόκου του Κασρ ελ Ντουμπάρα είναι πολύ συμπαθής τοις Ορθοδόξοις. Πρώτον διότι φέρει το όνομα το σεπτόν της Παρθένου Μητρός του Θεού, τουθ΄ όπερ διαλύει τας υποψίας μερικών συγχεόντων την Αγγλικανικήν Εκκλησίαν προς τας Διαμαρτυρωμένων και νομιζόντων ότι η Παναγία Μαρία δεν κατέχει την δέουσαν θέσιν εν τη λατρεία των Αγγλικανών. Δεύτερον, διότι και η δι΄ είδους ¨τέμπλου¨ διαίρεσις προσεγγίζει την διασκευήν της προς την των Ορθοδόξων Εκκλησιών.

          Εν τοιούτω Ναώ ακολουθία κοινή Χριστιανών εκ των διαφόρων Εκκλησιών ήτο εν ελπιδοφόρον προανάκρουσα της μελλούσης ενώσεως.

          Μετά τον εναρκτήριον ύμνον προσηυχήθη γενικώς και ειδικώτερον υπέρ της Ενώσεως των διεσκορπισμένων μελών του εν τη Εκκλησία Αποκαλυπτομένου Χριστού εις εξ εκάστης των Εκκλησιών.

          Πρώτος ο Ελληνορθόδοξος Αρχιμανδρίτης Γεννάδιος. Μετά ταύτα ανεγνώσθη περικοπή εκ της Επιστολής του Ουρανοβάμονος Παύλου προς Εφεσίους (κεφ. Δ΄, 1-13) ¨…εις οικοδομήν του σώματος του Χριστού μέχρι καταντήσωμεν αι πάντες εις την ενότητα της πίστεως και της επιγνώσεως του υιού του Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας και πληρώματος του Χριστού¨.

          Το ευχάριστον, ότι δια πρώτην φοράν όχι μόνον προσευχαί Ελληνιστί, αλλά και αναγνώσματα γίνονται. Ο κ. Βρυάκος παρακληθείς εδέχθη ν΄ αναγνώση την θαυμασίαν αυτήν περικοπήν ης την τελευταίαν παράγραφον ανεγράψαμεν ανωτέρω.

          Μετά τούτο ωμίλησεν ο Πρύτανις του Αμερικανικού Πανεπιστημίου Δρ. Γουώτσον. Σπανίως εις 20 λεπτά της ώρας εγένετο ωραιοτέρα, περιεκτικωτέρα και διδακτικωτέρα ομιλία. Θαυμάζει τις πως λαϊκός ωμίλησε τόσον τελείως επί θρησκευτικού θέματος, αλλά λησμονούμεν τον ημέτερον Μ. Γαλανόν ;

          Ότι όμως ήτο τονωτικόν δια την μεταξύ των παρισταμένων Εκκλησιών συμπάθειαν και την ανακαίνισιν της παλαιάς μεταξύ των Χριστιανών Αγάπης ήτο το εξής : Εις λειτουργός εκ πέντε διαφόρων Εκκλησιών έκαμε παράκλησιν δια μίαν άλλην, εκτός της ιδικής του, Εκκλησίαν. Και η παράκλησις είχεν ως κείμενον τα ιδιαιτέραν έχοντα αντικείμενα δεήσεως.

          Ούτω πως δια τους Κόπτας προσηυχήθη ο Αγγλικανός Επίσκοπος. Δια τους Αρμενίους ο Δρ. Γουώτσον, Πρεσβυτεριανός. Δια τους Πρεσβυτεριανούς ο αιδεσιμότατος Ρίτμοντ Ιεραπόστολος Άγγλος. Δια τους Αγγλικανούς ο αιδεσιμότατος Κέλλευ Βεσλεϊκός.

Δια δε τους Έλληνας Ορθοδόξους ο ελληνομαθής Κανονικός Γ. Καίρντνερ. Αντικείμενον της δια τους Έλληνας παρακλήσεως ήτο τριπλούν : 1) Όπως η ιστορική Εκκλησία μας εκτελέση την υπό της Προνοίας ανατεθείσαν αυτή αποστολήν προς επέκτασιν της Βασιλείας του Θεού παρά τοις αγνοούσι τον Κύριον Ιησούν Χριστόν. 2) Υπέρ των προσφύγων της τελευταίας καταστροφής και όπως η Κοινωνία των Εθνών και τα ισχυρά κράτη λάβωσιν σύντονα μέτρα και επισπεύσωσι το σχετικόν δάνειον συντόμως. 3) Όπως ο Θεός οδηγεί τους Κυβερνώντας τα της Ελλάδος κατά τας δυσχερείς ταύτας ημέρας.

Τα 70 αυτά λεπτά κοινής άνευ δυσπιστιών συντάξεως χριστιανών ποθούντων την Ενότητα της Πίστεως και προσευχομένων προς τούτοις και δια την Κοινήν Χριστιανικήν Πρόοδον της Οικουμένης ήσαν κάτι αρεστόν τω Κυρίω και Ευλογίαι Αυτού άνωθεν θα ενισχύσωσι τους εργαζομένους προς Δόξαν Χριστού¨.