Photo: ΜΥΣΤΡΟ & ΣΦΥΡΙΟ ΣΑΛΒΑΓΕΙΟΥ*

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Το αλεξανδρινό ημερολόγιο έγραφε : Σάββατο, 7/4/1906. Ευρύτατος χώρος στο απέραντο γήπεδο της Ελληνικής Κοινότητας, όπου θα ανεγείρετο η Σαλβάγειος Σχολής, είχε στεγαστεί με όμορφα πολύχρωμα παραπετάσματα και περιφραχτεί στις τρεις πλευρές, σχηματίζοντας έτσι μία λαμπρή και γραφικότατη αίθουσα για την υποδοχή των προσκεκλημένων, πάνω από την οποία κυμάτιζαν ελληνικές σημαίες έχοντας στη μέση τη σημαία της φιλόξενης χώρας στην οποία ζούσε και προόδευσε η παρά το Νείλο μικρογραφία του Ελληνισμού.

          Οι μαθητές των ανώτερων τάξεων του Αβερωφείου Γυμνασίου και την Τοσιτσαίας Σχολής υπό τις οδηγίες καθηγητών και διδασκάλων και οι μαθήτριες των ανώτερων τάξεων του Αβερωφείου Παρθεναγωγείου μετά της διευθύντριας Υπατίας Στάμπα και των διδασκαλισσών προσήλθαν από νωρίς και παρατάχθηκαν καθόλη την ανοιχτή πλευρά του χώρου, ενώ η Ελληνική Φιλαρμονική Αλεξανδρείας υπό τον δε Μάρζη είχε λάβει θέση πλάι στην είσοδο και ανέκρουε διάφορα εμβατήρια.

          Τους προσερχόμενους υποδεχόταν ο Αντιπρόεδρος της Κοινότητας Μ. Συναδινός και ο Δημοσθ. Ταμβακόπουλος, ζωηρότατη δε ήταν η κίνηση των αμαξών και κατά την οδό Αναπαύσεως και κατά την άλλη οδό από τους αφικνούμενους στην εορτή με τον ηλεκτρικό τροχιόδρομο.

          Πολύ πριν την ταχθείσα για την τελετή ώρα, είχε γεμίσει ο υπόστεγος χώρος από τους πρόκριτους, τις κυρίες και τις δεσποινίδες τους, δημιουργώντας ένα λαμπρό θέαμα από ότι καλύτερο είχε να επιδείξει η παροικία σε επιστήμες, γράμματα, πλούτο και κοινωνική εκτίμηση.

          Η Α.Ε. ο Υποδιοικητής Αλεξανδρείας, ο Γενικός Πρόξενος της Αγγλίας, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας μετά του ανώτερου προσωπικού του Προξενείου, προσέρχονταν ο ένας μετά τον άλλον και γίνονταν δεκτοί από την Κοινοτική Επιτροπή, ενώ η Φιλαρμονική ανέκρουε διαδοχικά τον αιγυπτιακό, αγγλικό και ελληνικό ύμνο, με τον τελευταίο να χαιρετίζει και την Α.Θ.Μ. τον Πατριάρχη μετά τον ανώτερο κλήρο. Μεταξύ των επισήμων ξένων διακρίνονταν ο Γενικός Διευθυντής της Δημαρχίας και ο Σις Βέης.

          Τα βλέμματα όλων συγκέντρωνε η δεσποινίδα Σαλβάγου και οι αντάξιοι αυτής και του αοιδίμου συζύγου της γιοι, προφανής δε ήταν η προσπάθεια την μητέρας και των παιδιών της να κρύψουν τη βαθιά τους συγκίνηση.

          Ο Πατριάρχης τέλεσε τον Αγιασμό και καθαγίασε με τις ευχές της Εκκλησίας τον αιωρούμενο από το βαρούλκο ογκώδη θεμέλιο λίθο, ενώ κατόπιν κάλεσε την Αργίνη Σαλβάγου να επιχρίσει με αργυρό μίστρο και να πλήξει με αργυρό σφυρίο τον κατατεθέντα θεμέλιο λίθο. Και εκτός από τη θεσπέσια μορφή της κόρης του Μπενάκη και της συζύγου του Σαλβάγου, φάνηκε στα μάτια όλων η συγκίνηση και η υπερηφάνεια διότι ο λίθος αυτός του ιερού και εθνικού ιδρύματος δεν θεμελιώθηκε μόνο επί της γης, αλλά και επί των καρδιών και επί της ευγνωμοσύνης των επερχόμενων γενιών.

          Μετά την κατάθεση του θεμελίου λίθου ο Πρόεδρος της Κοινότητας Εμμ. Μπενάκης έβγαλε λόγο, ο οποίος διακόπηκε από ζητωκραυγές υπέρ του Γεωργίου Ζερβουδάκη όταν αναγγέλθηκε η γενναία δωρεά του.

          Τον Μπενάκη διαδέχθηκε ο Γενικός Πρόξενος Ν. Σκωτίδης, ενώ κατόπιν το λόγο πήρε ο πρωτεργάτης της όλης εορτής Μιχαήλ Σαλβάγος, ο οποίος μέσω χειροκροτημάτων ανακοίνωσε τη γενναία απόφαση του Μπενάκη να συστήσει Ορφανοτροφείο, ανακοίνωση που εκείνος απέφυγε να κάνει λόγω μετριοφροσύνης. Τελευταίος μίλησε ο Πατριάρχης που ευλόγησε το έργο της οικογένειας Σαλβάγου.

          Πλουσιότατο κυλικείο και άφθονος καμπανίτης συμπλήρωσε την εθνική αυτή εκδήλωση υπό τους ήχους της Φιλαρμονικής που λάμπρυνε την εορτή και ενθουσίασε την παροικία.

          Ας σημειωθεί τέλος η γενικότερη συμβολή του Αντιπρόεδρου της Κοινότητας Μικέ Συναδινού, αφού με τις κατάλληλες ενέργειες του παρά την Κυβέρνηση και τους Άγγλους οφείλεται κυρίως το γεγονός πως η Κοινότητα απέκτησε σε ευτελή τιμή – στο 1/3 της πραγματικής αξίας του – το απέραντο γήπεδο στο Σάτμπι, στο οποίο θα ανεγείρονταν τα ευαγή αυτά ιδρύματα του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού.

          Τέλος, ευοίωνο τεκμήριο της αλληλεγγύης μεταξύ των ελληνικών παροικιών χαρακτηρίστηκε το συγχαρητήριο τηλεγράφημα που απέστειλε στον Εμμ. Μπενάκη, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου Ρόστοβιτς Βέης.

*[Στη φώτο τα αργυρά μύστρο και σφυρίο με τα οποία η Αργίνη Μπενάκη-Σαλβάγου έθεσε το θεμέλιο λίθο της Σαλβαγείου Σχολής και τα οποία προσέφερε το 1997 η Ιουλία Σαλβάγου-Μελά στο Σύλλογο Αποφοίτων Σαλβαγείου Εμπορικής & Επαγγελματικής Σχολής Αλεξανδρείας εις μνήμην του Κωνσταντίνου Σαλβάγου]