«Πικρές Μνήμες». Αιγυπτιώτης Ελληνισμός και Μικρασιατική Καταστροφή

---

 

Βασίλης Α. Πουλαρίκας

 

Το Σάββατο 26 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο Ελληνικό Κέντρο Καΐρου μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία με αφορμή τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή από τον Διευθυντή του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου Καΐρου κ. Χρίστο Γ. Παπαδόπουλο.

Την εκδήλωση διοργάνωσε το Ελληνικό Πόλιτιστικό Κέντρο Καΐρου με την υποστήριξη της Ελληνικής Πρεσβείας στην Αίγυπτο, της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου και του Ελληνικού Κέντρου, με την ευγενική χορηγία της Μεγάλης Ευεργέτιδας της Ε.Κ.Κ. και Αρχόντισσας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας κας Αικατερίνης Μπελεφάντη- Σοφιανού.

 

Ο κ. Παπαδόπουλος επίλεξε να μας παρουσιάσει τον αντίκτυπο που είχε η Μικρασιατική Καταστροφή στον Ελληνισμό της Αιγύπτου. Μέσα από τα δημοσιεύματα του τύπου της εποχής, σκιαγράφησε τις δυναμικές κοινωνικές τάσεις, τις συνθέσεις, αλλά και τις αντιθέσεις του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού. Αψευδείς μάρτυρες μιας εποχής που έχει ακόμα να μας διδάξει πολλά, τα αποκόμματα των εφημερίδων. Από το «Φως» του Καΐρου μέχρι τον «Ταχυδρόμο» και την «Ομόνοια» της Αλεξανδρείας τα τυπωμένα δημοσιεύματα  απέκτησαν φωνή και συνείδηση μέσα από την μυθιστορηματική  αφήγηση του κ. Παπαδόπουλου.

 

Ως εμβριθής και επίμονος ιστοριοδίφης συνέλεξε τα πολύτιμα στοιχεία μελετώντας  τα σπάνια διαθέσιμα αρχεία και ένωσε τις ψηφίδες μιας εποχής που μας έχει κληροδοτήσει δυστυχώς τα ανεπούλωτα τραύματά της.

Ο ομιλητής της εσπέρας έκανε στην αρχή του λόγου του μια ενδιαφέρουσα επισήμανση λέγοντας ότι η εκδήλωση μνήμης για την Μικρασιατική Καταστροφή γίνεται στον ίδιο ακριβώς χώρο, στο Ελληνικό Κέντρο Καΐρου, με τον ίδιο τίτλο, την ίδια ακριβώς  ημερομηνία και την ίδια ώρα αλλά 50 χρόνια μετά . Την τιμητική εκδήλωση είχαν διοργανώσει τότε, στις 26 Νοεμβρίου του 1972 ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεμιστών, για την πεντηκονταετηρίδα της εθνικής πληγής, της Μικρασιατικής καταστροφής.

 

 

 

 

Ο Εξοχότατος Πρέσβυς κ. Νικόλαος Γαριλίδης προλογίζοντας την εκδήλωση  μίλησε αρχικά για τις δικές του εμπειρίες ως μαθητής της Αμπετείου από τις ένδοξες στιγμές του Ελληνικού Κέντρου, την εποχή  που διοργανωνόταν χοροεσπερίδες για την ενίσχυση της Πατρίδας. Στην συνέχεια αναφέρθηκε στην σημασία των εράνων που γινόντουσαν για την συγκέντρωση χρημάτων με διάφορους σκοπούς. Για τα ορφανά του Πατριαρχείου, υπέρ του Αβέρωφ, αλλά και υπέρ του «Μικρασιατικού Συλλόγου Αλεξανδρείας» που ιδρύθηκε αμέσως μετά την καταστροφή και προσέφερε πολύ και σημαντικό έργο στην ανακούφιση των ξεριζωμένων Ελλήνων της Μικρασίας.

 

Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητα Καΐρου κ. Χρήστος Καβαλής πήρε τον λόγο στην συνέχεια και σκιαγράφισε με πολύ θερμά λόγια την συμβολή του κ. Παπαδόπουλου στα παροικιακά πολιτιστικά δρώμενα, εξαίροντας παράλληλα και την καλλιτεχνική του προσωπικότητα ως δημιουργός.

 

 

 

 

Μίλησε επίσης και  για την αδιάλειπτη και ανιδιοτελή προσφορά της κας Αικατερίνης Μπελεφάντη Σοφιανού λέγοντας χαρακτηριστικά ότι από τότε που πλησίασε την Κοινότητα του Καΐρου άφησε το δικό της ανεξίτηλο στίγμα και άλλαξε μια ολόκληρη ψυχολογία . Σε όλες τις δύσκολες στιγμές ανέφερε, η Κα Σοφιανού είχε πάντα κάτι να δώσε. Άλλοτε κάτι πάρα πολύ μεγάλο και άλλοτε, … όσο πρέπει. Ποτέ όμως λιγότερο από όσο πρέπει.

 

Η κα Μπελεφάντη Σοφιανού, παρουσίασε και προσέφερε σε όλους του προσκεκλημένους το  βιβλίο του Ρουμάνου Ελληνιστή Tudor Dinu που ιχνηλατεί με ιδιαιτέρως παραστατικό αφηγηματικό τρόπο την πολύπαθη και συγκλονιστική ιστορία της οικογένειάς της και την ακολουθεί σε ένα μοναδικό ταξίδι ζωής, που είναι και ο τίτλος του βιβλίου, από την Μικρά Ασία, στην Αίγυπτο, στην  Ελλάδα και τέλος στην Ρουμανία.

 

Η κα Μπελεφάντη-Σοφιανού στον λόγο της  αναφέρθηκε στην μακραίωνη ιστορία του Ελληνισμού στην Αίγυπτο ενώ με πόνο καρδιάς συνέδεσε τις «Πικρές Μνήμες» με  την ιστορία των παππούδων της Μπελεφάντη και Δηλαβέρη που διέγραψαν μέσα από την φωτιά και το ατσάλι του ξεριζωμού μια πολύ σημαντική πορεία δημιουργίας και στην Αίγυπτο. 

 

Μια ιδιαιτέρως συναισθηματικά φορτισμένη στιγμή έλαβε χώρα προς το τέλος της εκδήλωσης όταν ο κ. Χαραλαμπάκης Χριστόφορος Ομότιμος Καθηγητής Γλωσσολογίας, Πρόεδρος του Ριζαρείου Ιδρύματος και Μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, απένειμε  στην κα Μπελεφάντη-Σοφιανού το ανώτατο αργυρό Μετάλλιο του Ριζαρείου Ιδρύματος που απεικονίζει τον Άγιο Νεκτάριο. Την συνεχάρη από καρδιάς για τα φιλάνθρωπα αισθήματα που επιδεικνύει με κάθε ευκαιρία, και της ευχήθηκε ο Θεός να την έχει καλά για να συνεχίσει το Θεάρεστο έργο της.

 

Ο κ. Λάμπρος Μπενοβίας Πρόεδρος της Χιακής Αδελφότητας «Ο Όμηρος» πήρε στην συνέχεια το μικρόφωνο και απήγγειλε καταχειροκροτούμενος τον  «Ύμνο προς τον Αιγυπτιώτη» τον οποίον και αφιέρωσε στην κα Μπελεφάντη Σοφιανού. Τον εμπνεύστηκε όπως είπε κατά την προσωπική του ιστορική αναδρομή και σύνδεση με τα πρώτα βήματα των Αιγυπτιωτών, των ιδρυτών, των ευεργετών και όλων που υπηρέτησαν την ιδέα του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού.

 

Η έκπληξη της βραδιάς ήρθε από τον κ. Παπαδόπουλο ο οποίος δώρισε από το προσωπικό του αρχείο στην κα Μπελεφάντη- Σοφιανού ως ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης για την προσφορά της ένα αυθεντικό φύλλο του Καϊρινού «Φωτός» με ημερομηνία 1-7-1943. Κατασυγκινημένη τον αγκάλιασε σφιχτά και μοιράστηκε με όλους μας ότι η πρώτη Ιουλίου του 1943 ήταν η ημέρα που γεννήθηκε και αντίκρισε το πρώτο Φώς του Καΐρου.

 

 

 

 

Ακολούθησε πλούσιο γεύμα για όλους τους παριστάμενους, οι οποίοι παρακινούμενοι από την ενδιαφέρουσα ομιλία αντάλλασσαν απόψεις και επιχειρήματα για τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής, όπως και για το κύμα της αλληλεπίδρασης που προκάλεσε στον απανταχού Ελληνισμό.

Στην εκδήλωση διατέθηκε στο κοινό και το βιβλίου της Γενικής Γραμματέως της Ε.Κ.Κ. κας Βίλλυ Πολίτη Ζουέ με τίτλο “Ελληνικό Κέντρο Καΐρου. Το σπίτι της παροικίας 1893-2013“.

 

Παρέστησαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Γουινέας Γεώργιος και Ειρηνουπόλεως Δημήτριος, ο Εξοχότατος Πρέσβυς της Ελλάδος κ. Νικόλαος Γαριλίδης , ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ. Χρήστος Καβαλής, η Αντιπρόεδρος της Ε.Κ.Κ. κα Χρυσάνθη Σκουφαρίδου, η Γενική Γραμματέας κα Βίλλυ Πολίτη Ζουέ, ο Κοινοτικός Επίτροπος κ. Λεωνίδας Φοντρίε, ο εκπρόσωπος του Σ.Α.Ε. κ. Βασίλης Ζουές, εκπαιδευτικοί από τις Ελληνικές Σχολές του Καΐρου, ο κ. Ηλίας Γαλάνης Σύμβουλος Δημόσιας Διπλωματίας, ο βοηθός του ΑΚ.ΑΜ  Επισμηναγός κ. Κωνσταντίνος Πετρούλης, ο Πρόεδρος της Χιακής Αδελφότητας “ο Όμηρος” κ. Λάμπρος Μπενοβίας.

 

Στην εκδήλωση μνήμης της Μικρασιατικής Καταστροφής αλλά και στην παρουσίαση του βιβλίου «Ένα ταξίδι ζωής» από την κα Αικατερίνη Μπελεφάντη- Σοφιανού παρέστησαν μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος των Οφφικιάλων κ. Θεόδωρος Παναγόπουλος, ο κ. Χαραλαμπάκης Χριστόφορος, η κα Γεωργοπούλου Μαρία, η κα Κέλλυ Μπουρδάρα, η κα Λάνα Μάνδηλα, ο κ. Γιώργος Κορμάς , ο κ. Γιάννης Μιχελάκης, η κα Λίτσα Πισκερά. Τέλος οι Πρόσκοποι του Καΐρου έδωσαν το παρών συνοδευόμενοι από τον Αρχηγό του κ. Χρήστο Αντωνίου καθώς και από τον πρώην Αρχηγό τους κ. Γιάννη Μελαχροινούδη