Qatar, Emirates και Etihad ρίχνουν το «γάντι» στις ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες…
Κοντόφθαλμη αποδεικνύεται από τις εξελίξεις η αεροπορική πολιτική που ακολούθησε την τελευταία δεκαετία η Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία είχε ως στόχο τη συρρίκνωση των περιφερειακών αερομεταφορών και τη συγκέντρωση της αγοράς γύρω από τις τρεις μεγαλύτερες αερογραμμές της Ευρώπης.
Οι Βρυξέλλες απέτυχαν να προβλέψουν την άνοδο των αεροπορικών «τιτάνων» του Περσικού Κόλπου, Emirates, Etihad και Qatar Airways, που διαθέτουν ασύλληπτη ρευστότητα και πλέον πατούν πόδι στην Ευρώπη, εκμεταλλευόμενοι το κενό που άφησε πίσω της η αναδιάρθρωση της ευρωπαϊκής αγοράς και το αποτύπωμα της οικονομικής κρίσης.
Πριν από λίγες ημέρες ήρθε η μεγάλη έκπληξη. Η Qatar Airways, ίσως η δυναμικότερη αεροπορική εταιρεία του κόσμου, ανακοίνωσε ότι εξαγόρασε το 9,99% της International Airlines Group (IAG), δηλαδή του αεροπορικού ομίλου που ελέγχει την British Airways, την Iberia και τη Vueling και είναι ο επικεφαλής της αεροπορικής συμμαχίας One World, στην οποία οι Καταρινοί συμμετέχουν.
Αν και το Κοινοτικό Δίκαιο περιορίζει τη συμμετοχή μη κοινοτικών μετόχων σε ευρωπαϊκές αερογραμμές στο ύψος του 49% του μετοχικού κεφαλαίου, η Qatar Airways ενδέχεται να εξετάσει την αύξηση του μεριδίου της στον ιβηροβρετανικό όμιλο στο μέλλον, όπως ανέφερε.
Η εξαγορά του ποσοστού εντάσσεται στις προσπάθειες της εταιρείας να ενισχύσει τη λειτουργία της και να ενισχύσει τους εμπορικούς της δεσμούς μέσω πτήσεων κοινού κωδικού και της συμμετοχής της στην One World. Και πάνω από όλα, όπως δήλωσε στο Bloomberg ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου της Qatar, κ. Ακμπαρ Αλ Μπάκερ, η συγκεκριμένη αποτελεί άριστη επιλογή για την ανάπτυξη της στρατηγικής της εταιρείας για επέκταση προς Δυσμάς. Και αυτό διότι με τη συνεργασία της Iberia μπορεί να «ξεκλειδώσει» τις αγορές της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής και μέσω της British Airways να αποκτήσει προνομιακή διασυνδεσιμότητα με τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της IAG, κ. Γουίλι Γουόλς, θα ξεκινήσουν συζητήσεις με την Qatar προκειμένου να εξεταστούν οι δυνατότητες για στενότερη συνεργασία στην κατεύθυνση της φιλοδοξίας του ιβηροβρετανικού ομίλου για την απόκτηση της πρώτης θέσης στον κόσμο.
Σύμφωνα με τον κ. Αλ Μπάκερ, η μόνη πρόκληση για την Qatar είναι εκείνες οι κυβερνήσεις που παρεμβαίνουν για λογαριασμό των εθνικών τους αερομεταφορέων προκειμένου να εμποδίσουν την ανάπτυξη των αεροπορικών εταιρειών του Περσικού Κόλπου.
Ασύλληπτες επενδύσεις
Οι επενδύσεις των τριών αναδυόμενων γιγάντων του Περσικού σε νέο στόλο είναι ασύλληπτες. Η Qatar πρόσφατα παρέλαβε το πρώτο της Airbus A350 σε ένα μομέντουμ υψηλού συμβολισμού, καθώς το αεροσκάφος εκτέλεσε την πτήση Ντόχα – Φρανκφούρτη, η οποία αποτελεί το διηπειρωτικό «οχυρό» της Lufthansa. Η εταιρεία, η οποία διαθέτει στόλο 142 αεροσκαφών, έχει παραγγείλει και αναμένει περισσότερα από 340 αεροπλάνα, εκ των οποίων 100 Boeing 777Xs, 79 Airbus A350s, 42 Boeing 787s και 80 Airbus A320 Neos, σε μια παραγγελία αξίας άνω των 70 δισ. δολαρίων.
Η Emirates επιχειρεί με περισσότερα από 230 αεροσκάφη, το 2018 αναμένεται να φτάσει τα 320 και ενδεχομένως, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, να ξεπεράσει τα 400 αεροσκάφη ως το τέλος της δεκαετίας. Μάλιστα, προ μηνών έπαιξε με τα νεύρα της ευρωπαϊκής αεροπορικής βιομηχανίας, όταν ακύρωσε την παραγγελία των 70 A350 XWB από την Airbus. Αντίθετα, ολοκλήρωσε την παραγγελία 150 777Xs από την Boeing, αξίας 56 δισ. δολαρίων. Παράλληλα, εκκρεμεί ακόμη η παράδοση 50 A380 superjumbo από την Airbus, ενώ εκτιμάται ότι θα ασκήσει το δικαίωμα του option για 50 ακόμη 777 από τους Αμερικανούς. Στην αεροπορική αγορά δεν είναι λίγοι αυτοί που συσχετίζουν την ακύρωση της συγκεκριμένης παραγγελίας, που πλήττει τη γαλλογερμανική Airbus, με το ανεκπλήρωτο αίτημα της Emirates για περισσότερα πτητικά δικαιώματα στην Ευρώπη και δη στη Γερμανία.
Η Etihad, η οποία λειτουργεί με στόλο 107 αεροσκαφών, έχει παραγγείλει και αναμένει περισσότερα από 220 αεροσκάφη, μεταξύ των οποίων 71 Boeing 787 Dreamliner, 25 Boeing 777-X, 62 Airbus A350s και 10 Airbus A380. Στο τέλος του 2013 η εταιρεία είχε κάνει τη μεγαλύτερη παραγγελία στόλου όλων των εποχών, με 199 αεροσκάφη και 294 μηχανές, κόστους 67 δισ. δολαρίων. Μάλιστα, δεν άφησε κανέναν δυσαρεστημένο, καθώς 87 αεροσκάφη κατασκευάζονται από την Airbus, 56 από Boeing – με option άλλα 56 -, 127 μηχανές από την General Electric, 115 από τη Rolls-Royce κ.τ.λ.
Με κρατική ασπίδα προστασίας
Πρακτικά, οι «τρεις» του Κόλπου σε λίγα χρόνια θα έχουν στον αέρα πάνω από 1.000 αεροσκάφη, όπως παρατηρεί αεροπορική πηγή, ατελείωτα χρηματικά διαθέσιμα και μία κρατική ασπίδα προστασίας από το – κατά τα άλλα – άτεγκτο Κοινοτικό Δίκαιο.
Είναι ενδεικτικό ότι στον στόλο των τριών εταιρειών του Περσικού των 335 αεροσκαφών μακρινών αποστάσεων, προστίθενται άλλα 506 αεροπλάνα, επιτυγχάνοντας αύξηση κατά 151%. Αντίθετα, οι τρεις μεγάλοι της Ευρώπης (Lufthansa, Air France – KLM, IAG) έχουν 487 αεροσκάφη μακρινών αποστάσεων και προσθέτουν μόλις 76.
Η ραγδαία ανάπτυξη των εταιρειών του Κόλπου έπληξε τις ευρωπαϊκές εταιρείες. Η Φρανκφούρτη, που αποτελεί και το hub της Star Alliance στην Ευρώπη, έχασε πάνω από το 30% της αγοράς στα δρομολόγια μεταξύ Ευρώπης – Ινδίας και Νοτιοανατολικής Ασίας, την ώρα που τα αεροδρόμια του Κόλπου κατέγραφαν αύξηση της κίνησης προς τις ίδιες περιοχές κατά 340%.
Οι Γερμανοί διαμαρτύρονται ότι σε αντίθεση με τη Γερμανία, όπου η αεροπορική δραστηριότητα φορολογείται, οι εταιρείες ανήκουν σε ιδιώτες, η περιβαλλοντική νομοθεσία είναι σκληρή και το Εργατικό Δίκαιο προστατευτικό, στα Εμιράτα τίποτε από αυτά δεν ισχύει. Η Lufthansa ζητεί από τους ευρωπαίους νομοθέτες να τεθούν περιορισμοί στα φορολογικά προνόμια των αεροπορικών εταιρειών του Κόλπου και να εφαρμοστεί το Κοινοτικό Δίκαιο σε περιπτώσεις εισόδου κρατικών επιχειρήσεων από τον Περσικό σε ευρωπαϊκές εταιρείες. Κοινώς, όχι κρατικές ενισχύσεις και δικαίωμα για μία και μόνο διασωστικού χαρακτήρα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ανά δεκαετία.
Αλλο επιχείρημα των Γερμανών: H Etihad, στο πλαίσιο της στρατηγικής της να αγοράζει ποσοστά από ευρωπαϊκές εταιρείες, εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο της Air Berlin και αυτομάτως προχώρησε σε ακύρωση των απευθείας πτήσεων προς Ασία και Ανατολική Αφρική, προορισμοί που εξυπηρετούνται πλέον μέσω του κόμβου της, στο Αμπου Ντάμπι.
H Etihad έχει μετοχική σχέση με όλες τις αεροπορικές εταιρείες που συμμετέχουν στην Etihad Airways Partners, τη δική της αεροπορική συμμαχία. Στην airberlin ελέγχει ποσοστό 29,2, στην Air Serbia 49%, στην Air Seychelles 40%, στην Jet Airways 24%, στην Darwin 34%, καθώς και 21,2% στην Virgin Australia, 4,9% στην AerLingus και 49% στην Alitalia, την οποία διέσωσε από τα χρέη της με 387,5 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο επενδυτικού σχεδίου 560 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, έχει στρατηγική συνεργασία κοινού κωδικού με την Air France (του ομίλου Air France – KLM), η οποία είναι επικεφαλής της αεροπορικής συμμαχίας Sky Team, στην οποία συμμετέχει και η Alitalia. Και κάπως έτσι η Etihad μπορεί να κινεί αρκετά νήματα μέσα στη δεύτερη μεγαλύτερη αεροπορική συμμαχία του κόσμου, χωρίς να συμμετέχει σε αυτήν.
Η Emirates, από την άλλη, διατηρεί μια στρατηγική συνεργασία με την Qantas της Αυστραλίας και προς στιγμήν αποφεύγει να εκτεθεί σε συμπράξεις με τους Ευρωπαίους, επιμένοντας σε αυστηρά δικό της προϊόν και στόλο. Πηγές της αεροπορικής αγοράς παρατηρούν ότι θα μπορούσε να είναι η επόμενη εταιρεία του Περσικού που θα κάνει την έκπληξη, εισερχόμενη στο μετοχικό κεφάλαιο κάποιου περιφερειακού αερομεταφορέα της Ευρώπης και ξεκλειδώνοντας νέες αγορές, προκαλώντας πανικό στους Ευρωπαίους.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
